Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol

Gönderi

312 syf.
8/10 puan verdi
·
Beğendi
·
5 günde okudu
Alibaba
Alibaba ismi bizim toplumumuza yabancı gelen bir isim değil. Hatta bir araştırma ya da anket yapılsa bu ismin ve o meşhur masalın Türkiye ve Türkçe olduğu bile dillendirilebilir. Ama Alibaba ismi daha evrensel ama bizden değil. Sadece bu coğrafyada olduğu için bize daha yakın daha sempatik geliyor. Kısa isimler her zaman daha akılda kaldığından ve o ismin de bir geçmişi, bir kültürü olduğu için bir avantaj sağlıyor. Elin Çinlisi de bu sayede 'Alibaba' adında bir şirket kuruyor. İşte bu bile bir farktır. Yani herkesin gördüğü ama kullanmadığı ya da seçmediği bir şeyi risk alıp kullanmak. (İnternet alan adını almak için biraz uğraştı ama sonunda aldı.) Kitabın önsöz (s14) kısmında 'Alibaba'nın Çinlilerin alışveriş yapma şeklini değiştirirken, bunu ürün çeşitliliği ve kaliteyle başardı' diyerek bir tespit yapar. Kitabın yazarı Duncan Clark, bir danışmanlık şirketi kurucusu, ayrıca Alibaba gibi çeşitli şirketlere danışmanlık hizmeti de sağlamış. Çin'de yaşadığı dönemde Çin'in kendi içinde yaşadığı siyasi, ekonomik, yapısal, değişiklikleri görmüş. Alibaba'nın kuruluşundan itibaren, hem Jack Ma hem de ekibini, ayrıca o yaşanan süre içindeki değişimlere tanıklık etmiş, işin mutfağında bulunmuş. Jack Ma'nın 2003 yılında vermek isteyip de yazarın almadığı şirket hisselerinin zaman içinde değerlenmesi karşısında yaşadığı o üzüntüyü de 'büyük hata' olarak da belirtir. Kısaca yazar bile 'onlar kadar ilerici olamadım' diyerek de bir durum tespiti yapar. Yazarın 1999 yılında ilk olarak Çin'in Şangay şehrinde Jack Ma ile tanıştığını anlatımından öğreniyoruz. 1990'ların sonu ile 2000'li yılların başlarında kurulan ve şu anda piyasaya egemen olan bazı firmaların gelişim süreçlerine de yakından tanıklık ediyoruz. Alibaba e-ticaret şirketi de olsa, ABD ya da Avrupa devletleri gibi serbest piyasa ekonomisinin uygulanmadığı devletin ekonomide ki ağırlığının 'ağır' bir şekilde hissettrdiği ortamda, e-ticaretin yeşermesi, gelişmesi, büyümesi küçümsenecek bir olay da değil. Kitap, Alibaba'nın dünü, bugünü ve geleceğini anlatırken, yan dallar olarak da Çin'in ekonomik, siyasal gelişimi ve sektöre yeni adım atan ya da varolan şirketlerle karşılaştırmasını yapar. Alibaba'nın web sitelerinin temeli olan ve küçük işletmeleri buluşturmayı; onların kendi aralarında ticaret yapması; internet üzerinden dünyanın her tarafıyla ticaret yapmalarını da sağlayan Taobao bir çeşit aracılık üzerinden gelir sağlarken, daha önce Çin'de olmayan yeni bir ticareti de geliştirir. Çünkü burada küçük işletmelere kendi dükkanlarını açma imkanı tanınır. Kendi dükkanlarını sanal alemde açarak, bir ağ üzerinden hem Çin hem de dünyaya mal satmanın heyecanını, mutluluğunu ama bunun yanında da 'nasıl olacak' sorusunu da düşünürler. Ama gelecek artık ellerindeydi. Peki, Alibaba'da bir dükkan yeri kiraladığında iş bitiriyor mu? Hemen para kazanılıyor mu? Ya da aynı ürünü satan onlarca işleme var ve aralarından nasıl sıyrılacak? gibi soruların cevabı 2018 yılı için belki kolay gelebilir ama internet üzerinden e-ticaretin daha yeni yeni başladığı çeşitli hukuki, siyasi, ekonomik bütünleşmeninin tam olarak sağlanamadığı bir zaman diliminde bazı şeyler şimdi ki gibi çok da kolay değildi. İşi o zaman kolay hale getirmek için 'reklam', 'pazarlama', 'önplanda olma', 'tutundurma' gibi kavramlarla site içinde reklam yayımlayarak (Alibaba'nın ekstra kazancı) görünürlüğü önplana çıkarmak ve bu sayede önde olup, daha fazla kişi tarafından sanal dükkana ziyaetçi çekme işlemi gerçekleştirilir. Jack Ma'nın hayatına odaklanıldığında okul çağı, İngilizce öğrenmek konusunda ısrarcı tavrı, gelen turistlerle uzun yıllar 'ücretsiz' hizmeti, mektup arkadaşlığı ve buradan hareketle gelişen dostluklar anlatılıyor. Çocukluğu, aile yaşantısı, toplum düzeni ve o zamanki Çin'in sosyal, siyasi yapısına değinerek yaşamın içinde yer alan toplumsal hayatın akışına yer vererek nereden nereye gelindiğinin yolu gözler önüne seriliyor. Okudukça Çin'deki ekonomik hayatın nasıl geliştiğini de görüyoruz. Bir zamanlar girişimcilik, ticari faaliyette bulunmak çok zor ve hatta sonu idama bile gidecek bir durumken, Çin'e özgü özel 'açılım'dan sonra yaşanan değişim rüzgarları bazı şeylerin değişmesine sağlar. Ondan sonra, önce çiftçilere ellerinde kalan fazla mahsulü pazarda satma imkanını tanınır ve bu durum 'özel teşebbüsün ilk ateşi sayılabilir (s74).' diyerek de bir bilgilendirme sağlanır. Jack Ma'nın içindeki sınırsız tutku kendisini bağlamaya çalışna memurlukla çelişir. Memur demek emir alan, emir yerine getiren, bir rutin hayatı temsilen belli kurallar çeçevesinde sıradan, basit ve hayal gücünü öldüren bir yaşam temsilcisi olunca ve öğretmenlikten istifa eder. Sonra bir gün üniversite dekanının pazardan aldığı sebzeleri bisiklete yüklemiş gittiğini gördüğünde 'ben bu şekilde olmayacağım' diyerek, kendi hayatını çizmeye başlar. Çin'de internetin gelişimine yol açan taşların yerleştirilmesi ve doğrultuda yapılan çalışmalara da kısaca değiniliyor. Ama özellikle yaptığı ortaklık ileri ki yıllarda yaşadığı o tecrübeyi unutmaz. Artık o deneyim doğrultusunda şirket CEO'su olsa bile çalışanların fikirlerini göz ardı etmememe ve önem vermeyi de öğrendim diyerek bir durum değerlendirmesi de yapar. 1999 yılında Alibaba'yı kurar. Alibaba az kişi ile, kendi içinde belirli ama piyasa şartları altında belirsiz bir geleceğe adım atar. Kitap içeriğinde sadece Jack Ma'nın hayatı yok. Onunla paralel giden bir hayat ve teknolojinin de kısa bir tarihi var. Şimdi belki duyulmayan, bilinmeyen hatırlanmayan ya da o zamandan şimdiye devam eden şirketlerin kuruluşuna yani bir çeşit 'geçmişe yolculuk' yapılır. Nasıl, nerede, kim kurmuş, hangi sıkıntılar atlatılmış, Çin pazarının önemi, sıkıntılar geçmişe dönük hatırlanıyor. Alibaba internet sitesinin hikayesi okunduğunda, bununla beraber teknoloji ve değişime ayak uyduranlar ile uyduramayanları da okuyoruz. Herşeyden önce 'para olmadan, fikir olsa bile parasız bir şeyin yürüyemeyeceğini' görüyoruz. Düşe kalka yapılan mücadeleyi görüp, birlik olma, ayrı düşünmeme, piyasaya hakim olma ama yerelin de göz ardı edilmeceğini de görüyoruz. Teknoloji tarihi, işletme öğrenimi, kişisel gelişim, şirketlerini daha ileri götürmek isteyen kişi ve kurum yöneticileri için çeşitli anekdot ve küpe bulunduran bir çalışma. Çin'in yaşadığı değişimlere tanıklık ediyoruz. Hem doğrudan hem de dolaylı bir şekilde şirketin büyümesine yol açan etkenler anlatılırken, diğer firmaların yaptıkları hatalara da yer veriliyor. Özellikle perakende sektöründe faaliyet gösteren firmaların alacağı çok ders olduğunu da inanıyorum. Tavsiye ederim. Çeviri de özellikle çevirmenin notu (çn) şeklinde açıklayıcı bilgiler eklemesi oldukça hoş olmuş. Bu sayede kitap okunduğunda 'ne demek' sorusuna ait cevap alt kısımda veriliyor. Sadece AK-47 (biliyoruz da yine bilinen karşılığı yazılsaydı daha iyi olurdu.)'yi -çn- olarak göremedim. Bu kitap 13-18 Ekim 2018 tarihleri arasında okunup, notlar alınmış ve 24/10/2018 tarihinde siteye eklenmiştir.
Alibaba Jack Ma'nın Evi
Alibaba Jack Ma'nın EviDuncan Clark · Ceo Plus Yayınları · 201759 okunma
·
77 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.