Gazi'nin 'bizzat' elden geçirdiği 'Medeni Bilgiler' kitabını gördünüz mü? Günümüzde, değme üniversite öğrencisinin kavrayamayacağı bir yoğunluktadır. Liselerde okutulurdu. Bizim nesli miz, hangi disiplinleri okumadı ki? Sırasıyla edebiyat ve tarih, coğ rafya, felsefe, sosyoloji, psikoloji ve mantık, hatta estetik ve astronomi! Bu kapsamlı 'müfredat', öğretimin ciddiyeti, sınıf geç menin zorluğu, yetiştirilecek 'yurttaş'ın, ulusal demokratik devri min temel ilkelerini benimsemesini, onlarla adeta 'özdeşleşerek' yetişmesini öngörüyordu. O yıllarda 'lise mezunu' bir genç, aldığı eğitimle hem yurt hem de dünya sorunlarını anlayabilecek, dahası tartışabilecek bir 'yurttaş'tır. Oysa 'soğuk savaş'ın ('sistem'in) en istemediği de bu!
Ortaöğretim hanidir, sıradan 'tüketici' yetiştirmeye yönlendirilmiştir; hem de 'enayi tüketici'! Bir vakitler 'misyoner' okullarında olduğu gibi, 'yerli halka' Batılıya 'benzemek' için, Batılının 'değerlerini kabul etmek', 'onun ürettiği malları kullanmak' alışkanlığı aşılanıyor. İmam hatip liselerinde ise ümmet sentezinin kalıcı değerleri tar tışılacak yerde, Cumhuriyet aleyhtarı bir atmosfer yaratı larak, kültürdeki 'birliği' bozacak öteki 'kutup' oluşturu luyor. Bilmez değilsiniz ya, 'sistem'in, denetimi altında tutmak niyetinde olduğu öteki ülkeler için, öteden beri seçtiği ve kullandı ğı metod aynıdır:
'Böl ve yönet!'