Gönderi
çukurova'ya inip o yılın pamuğunu toplamak...bölgedeki köylüler için asıl geçim kaynağı. bir de pamuk bolsa işte o zaman gör. hepsinin hayalleri vardır oradan gelecek olan parayla. kimi iyi bir binek satın almak ister, kimi iyi ve gösterişli giyitler, kimi çoluğunun çocuğunun karnını doyurmak, üstünü başını giydirmek ister. tabi ki daha öncesinde adil efendi'ye olan borçlarını ödemek kaydıyla. yoksa adil efendi napar adama? rezil rüsvay eder köyün ortasında. ne var ne yoksa alır elinden!
koca halil'in elinde döngele ile görülmesi demek çukura inilme vakti geldi demektir. kocamıştır ama pamuğun vaktini ondan iyi bilen de yoktur. saat şaşar koca halil şaşmaz pamuğun vaktini. ama işte o kocalık batsın. kapıya konacak mal değil ki!
köylü yükünü aldığı gibi düşer çukur yoluna. genci,yaşlısı, çocuğu,hastası,kadını, erkeği hepsi.. köyde bir allah'ın kulu kalmaz.
işte benim tahminimce 1950-1960 yılları arasında bir yıldayız o vakit. uzunca ali merhameti yüzünden başına neler geleceğini ne bilsin ? bilse bindirir miydi o uğursuz, meymenetsiz, yılan gözlü koca halil bunağını gösterişli küheylanına? adı batasıca!
meryemce'de de bir inat var ki sorma! koca yolu kah uzunca ali'nin sırtına binerek, kah değneğine sarılıp tökezleye tökezleye gitmeye çalışır. çukura,pamuğa yetişmeye çalışan ali'nin ayağına bağ olur tabiri caizse.
hayatımda ilk defa okudum yaşar kemal'i ve hayran kaldım diline,üslubuna. kemal tahir'in diline de benzettim biraz. ama kemal tahir'in kullandığı dilin biraz daha dozu arttırılmış hali diyebilirim. karakterlerin konuşmaları, isimleri, lakapları, fikirleri o kadar gerçekçi ki sanki gerçek hayattan alınmış hepsi. sanırsın kanlı canlı vücutları var hepsinin. köy kültürü o kadar noksansız ve müthiş yansıtılmış ki... ne kadar övsem azdır bu konuda. insanların olaylar karşısında takındıkları tavır,verdikleri tepki köy insanının doğallığı ve sadeliği ile örtüşmüş.duygular,insan psikolojisi okuyucuya çok iyi aktarılmış.köylü ile beraber pamuğa inerken, dere kenarındaki yarpuz,çam kokuları benim de içimi ferahlattı. elif'in pişirdiği bulguru ben de yedim kırmızı soğanla. benim de ayağımın derisi kıpkırmızı kesildi uzunca ali'ninki gibi. süleymanlı'nın yokuşunu çıkarken tere battım, bittim tükendim sanki sırtımda meryemce varmış gibi.
kitapta birçok mesele üzerinde de duruluyor, birçok mesaj veriliyor. deli bekir deyyusuyla el ele vererek köy halkına musallat olan, azıcık rüşvete koca köyünü satan, ağalarla bir olup köylünün kanını sülük gibi emen muhtar sefer ağa'nın otoriteye karşı gelen köylülerin kimini tehdit ederek, kiminin de zaaflarından faydalanarak onları hizaya getirmesi, köylünün cehaleti, devletin köylüyü sahipsiz bırakması,köy halkının hurafe inançları...
hele o hurafe inançlara o kadar çok rastladım ki, ağaca çaput bağlamalar, ağaçtan dilek dilemeler, ağaç için kurban kesmeler, allah'a kaş,göz gibi organlar isnat edilmesi ve çeşitli şirkler, köy yerinde alışılagelmiş ahlaksızlıklar,kadına karşı hoş olmayan muameleler...
ayrıca köy insanının hedeflerinin, hayattaki amaçlarının o kadar basit ve sığ şeyler olduğunu görüyoruz ki, gerçi bu çok normal. çünkü dönemin ekonomik,siyasi şartları, üretim kapasitesi ancak bu kadarına müsade ediyordu. üstüne üstlük bir de köy yeri.
yaşar kemal köylünün diline de çok hakimmiş, yerel dili yerinde ve abartısız kullanmış. anlatım çok akıcı. insan okurken hiç sıkılmıyor doğrusu. kitaptaki bazı kelimeleri ben de günlük hayatımda kullanır oldum. mesela "buy-mak", "çıvdır-mak" gibi...
ben yaşar kemal'e hayran kaldım. böyle dünya çapında tanınan büyük bir yazara sahip olduğumuz için de gurur duydum. yazarın diğer eserlerini de okunacaklar listeme dahil ettim. ama önce söz sırasını yusuf atılgan'a verelim...
··
19 views
Harika olmuş, 9 puanı da kapmış kitap. Yaşar Kemal etkisi, kelebek etkisi. Emeğine sağlık Muzaffer.
Teşekkürler Dilek. :) İltifatına Mazhar olmak benim için bir onurdur.
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.