Kiminin Yarası Kiminin Yarısı‘’Bizi kamyona doldurdular,
Tüfekli iki erin nezaretinde,
Sonra o iki erle yük vagonuna doldurdular,
Günlerce yolculuktan sonra bir köye attılar,
Tarih öncesi köpekler havlıyordu.’’
Yıl 2013 Tunceli’nin bir ilçesinde görevdeyim. Dediler ki Pülümür İlçesinde Cemal Süreya heykeli açılışı var göreve gidilecek. Nasıl sevindim anlatamam sana, kitaplarını okumuş şiirlerinin hayranı ben senin adına yapılacak etkinlikte görev alacaktım. Arkadaşlarım ben gönüllü gitmek istiyorum deyince güldüler bile bana ‘’ adam sürülmüş memleketinden bilmem kaç sene sonra heykeli dikiliyor kimdir ki bir bürokrat değil, iş adamı değil neymiş şair imiş’’ sözlerine aldırmadan koşa koşa gittim hem de.
Heykelinin açılışında rahmetli Kamer Genç de vardı onu da çok severdim biliyor musun aykırı olarak tanınsa da tam bir insandı adamdı. Kimseler bilmez onun halkı için yaptıklarını ne kadar mütevazi ve vatansever olduğunu ama ben Tunceli’de hem tanıştım hem de bir çok iyiliğine tanık oldum.
Hani şu yukarıda yazdığım dizelerin var ya senin sürgün edilişinin acısına yazdığın onlar da yazıyor heykelinin yanında.
Nasıl bir hayat sunulmuş sana ne kadar emanet yaşamışsın günlerini öğrendikçe hem üzüldüm hem de bu acılarındır bıraktığın eserlerin kaynağı diye buruk bir sevinç duydum bağışla.
Daha 7 yaşında amcan Memo’nun zamanın valisinin kafasına yumruk atınca edildiği sürün cezasına babanın ağabeyim ile ben de giderim ısrarı ile bindirildiğiniz nereye gittiği belli olmayan trenden Bilecik te indirilmeniz ile başlayan emanet bir hayatın devamı.
Annenin gencecik yaşta ölümü, babanın yeniden evlenmesi ve üvey anne eziyetleri. Okullar , eğitimler ve yazmaya okumaya olan merakın ise imrendiğim çocukluk kısmın.
Kürt olduğunu saklayıp seneler sonra oğluna amcanın adı Memo ismini vermen ne güzel bir cesaret timsali.
Kız halaya oğlan dayıya çeker sözünü yalanlarcasına oğlun ile imtihan edilişinin çilesi.
‘’Y ‘’ harfini Sezai Karakoç ile girdiğin iddia sonucu kaybetmende bile sende emanet durmuş ki böyle daha da yakışır hal almış soyisminin yeniden oluşumu gülümseyerek öğrendim.
Yaptığın evliliklerde eşlerine şiddet uyguladığın yazar çoğu kaynakta ne kadar doğrudur ki Tomris Uyar’ın Cemal Süreya “Evine bağlı, evinde olmayı seven bir adam. ‘Akşamları biraz geç gel yahu bir erkek hiç dolaşmaz mı? dedim, ertesi gün altıyı çeyrek geçe geldi. Sonraki gün altı buçuk? Normalde altıda gelirdi. Bir gün toz aldım, bezi silkelemek için pencereden eğildim ki-kapının önünde oturmuş saatin dolmasını bekliyor.” Kelimeleri ile bir türlü uyuşmuyor.
Şairlerin yazdıklarını bazen anlamak istediğimiz gibi yorumlarız taa ki hayat hikayelerini merak edip araştırma ihtiyacı duyana değin.
Ne mi mesela; Yahya Kemal’in Sessiz Gemi şiiri hep ölüm tasvir edercesine bilinmiştir senelerdir. Ama Nazım Hikmet’in annesi Celile’nin hikayesini okuduğum zaman hayretler içerisinde aslında umutsuz bir aşk, bir veda şiiri olduğunu öğrendim.
Tıpkı
“Annem çok küçükken öldü
beni öp sonra doğur beni”
dizelerinin de önce merhamet , anne özlemi sonra kalbindeki kadın beklentisini anlayamadığım gibi.
''Ortadoğu'' şiirinde yazmışsın ya
‘’ Zaman mı? değil zaman.
Akan zaman değil mesafelerdir.’’
Nerelere aldı götürdü beni o mesafeler ahh..
‘’Padişahtırlar ferman çıkarmışlardır: hareme patlıcan ve hıyar ancak kıyılarak sokulabilir’’ dizelerini barındıran “Onlar İçin Minibüs Şarkısı” şiirindeki hicivlerini okurlar da beğenecektir.
Tüm eserlerin beğenildiği gibi.
Keyifli okumalar.
