Çocukken kitaplarla aranız nasıldı?Çocukken kitaplara yönelik tutumunuz nasıldı?
Aile ve okul çevreniz okuma sürecinizi nasıl etkiledi?
Mine Soysal'ın Eyvah Kitap adlı yapıtına "Çocuklara nasıl kitap okuma sevgisini kazandırabilirim?" diye düşünürken denk geldim. Yazarın bu yapıtı, kitap üzerine sohbet ettiği ilköğretim ve lise öğrencilerinin gerçek öykülerinden oluşmaktadır. Çocuklar her zaman kitap okumamakla suçlanır. Oysa neden kitap okuma alışkanlığını ve sevgisini kazanamadıkları üzerine hiç düşünülmez. Mine Soysal çocukların okuma eğilimlerini onların diliyle bize sunarak kitap-çocuk etkileşiminde rol oynayan bütün etkenleri de gözler önüne sermiştir.
Çocuğun kitaba ve okuma kavramlarına yönelik olumsuz tutumlarının nedenleri
1) Oğlanlar tarafından kitap okumanın kız işi olarak görülmesi.
2) Anne, baba, çocuk arasında kitaplar aracılığıyla ortak bir paylaşım alanı yaratılamaması
3) Kitap okuyan insanların kendini yaşamdan ve diğer insanlardan soyutladığının düşünülmesi
4) Kitap okumanın sıkıcı olduğu gerekçesiyle karizmayı çizdirmemek için kitaplardan kaçınılması
5) Bilgisayar ile kitap arasında kalan çocuğun çok uyaranlı ve ilgi çekici olduğu gerekçesiyle bilgisayardan daha fazla keyif alması
6) Çocuğun sürekli " Odana git kitap oku!" tümcesiyle karşılaşması sonucu, keyif aldığı birçok yaşantıdan kitap yüzünden yoksun kaldığını düşünmesi.
7) Okullarda uygulanan zorunlu okuma saatlerinin dayatma olduğu gerekçesi
8) Yetişkinlerin çocuğun okuyacağı kitabı onlara seçtirmemesi.
9) Klasikleri ve 100 Temel Eseri oku oku diye baskı yapılması.
10) Çocukların yaşamında okuma deneyimlerini paylaşacakları kimsenin olmaması
11) Çocuğa alımlayamadığı ya da beğenmediği kitabı zorla bitirmesinin dikte edilmesi
12) Büyüklerin çocukları kitap okumayı seven ciciler ve sevmeyen kötüler diye sınıflaması
13) Kitapların tek işlevinin çocuğa bilgi yüklemek olduğunun düşünülmesi
14) Çocukların gelişim seviyesine, ilgisine ve kendi gerçekliğine göre seveceği kitapları bulmakta güçlük yaşaması
15) Çocuğun yaşamında öykünebileceği bir bilinçli okurunun olmaması
16) Kitapların ceza olarak çocuklara sunulması.
(Sözgelimi çocuğun not kaygısı yüzünden kitap okuması.)
17) Çocukların yetişkin kitapları okumaya zorlanması
18) Yetişkin kitabını merak eden çocuklara ise "sen şimdi anlamazsın bunu" diyerek çocuğa kitabı onun anlayacağı şekilde tanıtmamak.
19) On sekizinci maddede olduğu gibi çocuğun kitaplara yönelik ön yargılı tutumlar geliştirmelerine neden olmak.
20) Çocuğun okuduğu kitap hakkında hiçbir bilgi sahibi olmadan gerçekçi olmayan fikirler yürütmek.
Bu listeye gözlemlerim sonucu eklemeler yapacağım. Çocukların bu sorunlarını bilmeden onlara kitap sevgisi ve okuma alışkanlığı kazandıramayız.
Bu kitabı analara, babalara ve eğitimcilere öneririm. Okurken bazı noktalarda ben de kendimi eleştirdim. :) Ayrıca çocukluğuma giderek kitapla olan etkileşimimi yeniden gözden geçirdim. Siz de "Çocukken kitaplarla aranız nasıldı?" sorusuna verdiğiniz yanıtı, yorum olarak incelemenin altına yazarsanız çok sevinirim. Çünkü böylece kitap-çocuk etkileşimini farklı yaşantılarla değerlendirmiş olurum.
İyi Okumalar...
Kitapla ve sevgiyle...
