Başkalarının sıkıntılarına, sorunlarına karşı duyarsızlık her zaman mı bu boyuttaydı yoksa uzak geçmişte her şey ideal topluma daha mı yakındı, bunu yanıtlamak zor. Ancak günümüzde, ne yazık ki, damdan düşenin halinden yalnız başka bir damdan düşenin anlayacağına dair yaygın bir görüş hâkim. Kafka’nın Dava adlı eserinde bu görüş kendini hukuk(suzluk) üzerine, dünya üzerindeki birçok toplumda da kaygı uyandıran, sorunlarla hissettiriyor. Hatta ve hatta daha da ileriye götürerek ifade edecek olursak, bu eserden, daha önce herhangi bir şekilde haksızlığa uğramış kişilerle daha öncesinde böylesi bir talihsizlikle karşılaşmamış ve hatta böyle bir hukuksuzluğun olabileceğinden her nasılsa haberdar dahi olmayan kişilerin alacağı haz da birbiriyle aynı olmayacaktır. Romanın başkahramanı Josef K. önemli bir bankada şef olarak görev yapmakta olan saygın bir kişidir. Daha önceki hayatı da saygın konumuyla örtüşecek bir şekilde ne mahkemelerle ne soruşturmacılarla ne savcılarla kesişmiştir. Var olan adalet düzeninden bihaberdir. Ancak bu, kendisinin de bir gün bunlarla karşılaşmayacağı anlamına gelmez. Bir sabah erken saatlerde evi, adalet sisteminin en alt memurlarını temsil eden nöbetçiler tarafından basılır ve kendisine tutuklu olduğu ve hakkında bir soruşturmanın başlatıldığı bildirilir. Bundan sonra ne yaparsa yapsın K. ne kendisi hakkındaki bu soruşturmanın içeriğini ne bu soruşturmanın kimler tarafından yürütüldüğünü ne de hangi hareketlerinden dolayı suçlandığını öğrenebilecektir. Josef K.’nın düşüncelerindeki, var olan hukuk düzeniyle karşılaşmadan önceki ve karşılaştıktan sonraki, değişimi şu ifadeler güzel bir şekilde gösterecektir: “Gerçekten de ben bu olaylara kendi isteğimle girmedim ve böylesi bir hukuk anlayışının değişmek zorunda olması uykularımı da kaçırmazdı. Fakat ben sözde tutuklu olduğum için -çünkü ben tutukluyum-, kendim için karışmak zorunda kaldım.” K.’nın, hukuk düzeniyle tanıştıktan sonra var olan sistemin çürümüşlüklerini fark etmesi çok zaman almıyor ancak bu sorunları bireysel mücadeleyle gidermek istemesi de sonuç vermiyor. Soruşturmanın başında, suçsuz olduğu için kendisine duyduğu güven, mahkemelerin bir kere sanıkları suçlu olarak görüp onlar hakkında soruşturma başlattıkları andan itibaren onlar hakkındaki düşüncelerini değiştirmelerinin imkânsız olduğunu anladıktan sonra K.’nın da kendine duyduğu güven son buluyor. Bu nedenle K. çaresizce mahkemeyle ve yüksek yargıçlarla irtibatı olan insanlardan yardım bulmaya çalışıyor. Ne Josef K.’nın kişisel mücadelesi ne de rüşvetçi ve yozlaşmış yargıçlarla ve savcılarla yakın ilişki içinde bulunan insanlardan yardım bulmaya çalışması K.’yı bir sonuca ulaştırıyor. Kitabın sonlarında, elinden hiçbir şey gelmeyen K. kendini görevlilerin isteklerine uyarken buluyor. Aklındaki soruları ise halen cevaplayabilmiş değil: “Şimdiye kadar yüzünü hiç göremediği yargıç neredeydi? Bir türlü çıkamadığı o yüksek mahkeme neredeydi?”

DavaFranz Kafka · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 202153,4bin okunma

·

7 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Mustafa Ateş