Kısa bir süre önce okuduğum fakat yeni inceleme fırsatı bulduğum, edebi değeri yüksek bir kitap "Yeraltından Notlar". Dostoyevski her ne kadar "notların yazarının bir hayal ürünü olduğunu" söylese de ardından eklemeyi unutmuyor. "Üzerinde biraz düşünülürse, bu notların yazarının sahibi gibi şahısların aramızda bulunmasının yalnız mümkün değil, muhakkak olduğu anlaşılır." Evet efendim, kitabın 1864'te yani 19.yy'da yazıldığını biliyoruz. Fakat kitabın sadece o dönemi bağladığını düşünmek, kahramanımızın sadece o dönemde var olduğunu düşünmek, sanırım insanlığa hakarettir. Çünkü isimsiz yeraltı kahramanımız gibi şahıslar, günümüzde dahi var. Hatta... Bakın ne diyeceğim. Bunlar kim biliyor musunuz? Sıkı durun. Biziz bunlar. Ben, sen, biz, bir başkası... Ekseriyet, kitabı okurken kendinden birşeyler bulacak, "Aynı ben" diyecektir, muhtemelen. Sayın Baylar, müsaade edin, yakından tanıyalım kahramanımızı, kendimizi.. Kahramanımızı, toplumdan ayrı düşüren, soyutlayan belki de en önemli sebebi "yüksek bilinç" tir. Kendisi de bizzat söyler bunu. "Fazlasıyla bilinçli olmak hastalıktır. Gerçek, tam manasıyla bir hastalık." der kahramanımız. Haklı da değil midir sizce? Bir bakın, göz gezderin sayın Baylar. Çektiğimiz acıların en büyük sebebi de, fazlasıyla bilinçli olmak değil midir zaten? Kanaatimce öyledir. Hoş, üstün anlayışında kendine göre bir zevki vardır. Eh, üstün anlayışlı bir adamla, sıradan bir insanın aldığı zevkler de aynı olmayacaktır. Mesela, şey diyeceğim. Aşağılanmaktan alınan hazzı bilir misiniz? Ne melun hazdır ama o. Büyük bir zevk! Rezalet çıkardığınız bir akşam sonrası, aşağılanmış, toplum içinden sürülmüş olursunuz. Ama... Ama olanlar sona erince yani kendi kendinizi yiyip bitirdikten sonra aşağılık, alçakça bir haz duymaya başlarsınız. Bu ; kahramanımızın deyişiyle aşağılanmanızı olanca şiddetiyle idrak etmenizin verdiği zevktir. Eh, gene neye geldik? Bilinç, efendim bilinç.. Bir de şuurlu bir birey olmanın en büyük tembellikleri getireceği gerçeği var tabii. "Zaten şuurun meşru mahsülü atalet, yani gönüllü avareliktir." cümlesi geçer kitapta. Neyse, zaten ne zaman bu kitapla ilgili birşey yazmaya çalışsam sözcükler hep dilimde kalıyor sanki, ne diyeceğimi bilemiyorum. Doğrusu anlatacak çok şey varda nereden başlayacağımı bilemiyorum. Nitekim ne yazsam da yetersiz kalacaktır. İnceleme de sayılmaz zaten bu, kısaca kitabın kısa ama mühim bir noktasını anlatmaya çalıştım-başarısız olduğumu da biliyorum -. En iyisi siz okuyun bu eseri efenim. İyi okumalar dilerim.

Yeraltından NotlarFyodor Dostoyevski · Can Yayınları · 2020128,2bin okunma

·

4 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Volkan