Osmanlı'da birçok kez padişahlar Hal edilmiş, tahttan indirilmiştir. 1826 yılına kadar Yeniçeri isyanlarında bunu görmek mümkündür. Bu darbelerin kimileri kanlı bitmiştir. Fakat 1876 Darbesi; öncekilerden farklıdır. Çünkü ilk kez bir padişah, tahttan indirildikten sonra intihar etti diyerekten öldürülmüştür. Diğer darbelerden ayırıcı bir başka özellik de bu darbede; vatan ve millet namına hareket edildiği iddia edilmesi olmuştur. Siyasi cinayetler; genellikle güçlü, ileri görüşlü liderleri hedef almaktadır. 1876'da Osmanlı mülkünün tahtında oturan Sultan Abdülaziz Han ileri görüşlü bir hükümdar idi. Fakat tek kusuru, çevresindeki insanlara aşırı derecede güveniyordu. Kitap 1876 öncesi Osmanlı devletinin Dünya siyasetindeki konumu ile başlıyor, darbeyi hazırlayan etkenleri ve darbecilerin kimler olduğunu anlatmakla devam ediyor. gelişen olaylar ile Padişahın Dolmabahçe Sarayı'nda hal edilerek tahtan indirilişi akabinde Feriye Sarayı'na gönderilmesi ve orada intihar süsü verilerek Şehit edilmesini anlatır. sonrasında darbecilerin 3 aylık saltanatları olur Tabii darbeyi planlayan serasker Hüseyin Avni Paşa darbeden Bir hafta 10 gün sonra Sultan Abdülaziz'in hanımı Neş’erek kadın Efendi'nin Ölümü üzerine kardeşi Çerkez Hasan bey tarafından öldürülür. Darbenin asıl planlayıcısı Hüseyin Avni Paşa’dır. bu darbe 63 kişilik bir heyetin hırs, kin, ikbal ve makama tamah etmeleri neticesinde gerçekleşmiştir. Cuntanın baş kişileri; serasker Hüseyin Avni Paşa, sadrazam Mithat Paşa, Şeyhülislam Hayrullah Efendi, mütercim Rüştü Paşa, bahriye nazırı Kayserili Ahmet Paşa ve harbiye Askeri mektepler kumandanı Süleyman Paşa’dır. Sultan Abdülaziz Türkiyesi; askeri, eğitim, donanma başta olmak üzere birçok alanda yenilikler yapan ve devletin kalkınmasını çabalayan istikrar arayışında olan bir dönemdir. işte darbe böyle bir dönemde cereyan etmiştir. Bu dönemlerde İngiliz donanmasına rakip yoktur fakat Abdülaziz'in Bu gerçeği görmesi ve donanmaya ağırlık vermesi İngiltere'yi endişeye sevk etmektedir. Darbe günü Dolmabahçe Sarayı donanma tarafından denizden kuşatılıyor, Saray ve çevresi Süleyman Paşa komutasındaki askerlerce ablukaya alınıyor 4.35 de sabaha karşı Saray'a giriliyor ve padişah tahtından ediliyor. Abdülaziz Han ve ailesi Sefilhane bir şekilde Topkapı Sarayı'na naklediliyor.daha sonra Feriye Sarayına götürüyorlar. işte padişah bu sarayda öldürülüyor. Mabeyn katibi Fahri Bey tarafından saraya sokulan Pehlivanlar Yozgatlı Mustafa Çavuş, Boyabatlı Mehmet Ağa ve Cezayirli Mustafa tarafından katledilme olayı gerçekleşecektir. Fahri Bey padişahın ellerini arkadan tutarak Yozgatlı Mustafa da bileklerini neşterle keserek padişahı öldürmüştür. Bir devlet büyüğüne, padişaha, otopsi bile yapılmıyor. çünkü padişahın intihar etmedi ortaya çıkacak öldürme esnasında sadece bilekleri kesmekle yetin memişler. Ayrıca kalbinin altına neşter saplamışlar. Hal fetvası alınırken padişahın akıl sağlığının yerinde olmadığı belirtiliyor. kaderin cilvesi olsa gerek Tahta geçen Sultan V. Murat akıl sağlığını getiriyor. Daha sonra hükümdar olan Sultan ikinci Abdülhamit döneminde bu Olaya karışan kişiler Yıldız mahkemesince yargılanıyor hüküm giyiyorlar. Aslında bu olayı bize ikinci Abdülhamit in döneminin neden sert tedbirler gerektirdiğini anlatır mahiyette Çünkü bir padişah feci bir şekilde kendi devlet Erkan'ı tarafından katlediliyor. Hünkarın şu sözü bize amcasının döneminden ders aldığını göstermektedir: “Beni evhamlı sanıyorlardı hayır gafil değildim o kadar!”

Bir Darbenin AnatomisiYılmaz Öztuna · Babıali Kültür Yayıncılığı · 2010355 okunma

··

42 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Mehmet Cuma ÖZTÜRK