Vakıf, yıllarca kitaplığımda bekleyen ve bekledikçe daha çok gözümü korkutan bir kitap olmuştu. Neden bu kadar gözümde büyüttüğümü bilmeden büyütüp durdum. Ama şimdi, keşke daha önce okusaydım diyorum.
Bir bilim kurgu hayranı olarak; kurgunun üzerine oturtulduğu temel muhteşem hayal edilmiş bir evren. Uzayın derinliklerinde geçen, gezegenlerin bir imparatorluğa bağlı olduğu bir bilim kurgu düzleminde geçiyor. Ancak kitabın bilim kurgu ile bunun dışında fazla bir bağlantısı olmadığını söyleyebilirim. Çünkü kitabın içeriği tamamen politik. Olayların ilerleyişinde bilim kurgudan çok politikaya dayanılmış bu kitapta siyasetten başka hiçbir şey yok. Hatta eğer gözümden kaçmadıysa tek bir kadın karakterin bile olmadığı, tamamen erkeklerin siyasi politikaları üzerine kuruluş bir kitap.
Ama sıkıcı mı, kesinlikle hayır.
Kitap 5 farklı bölümden oluşuyor ve bölümler farklı tarihlerde geçiyor. Uzun süreli zaman sıçramaları ile yaklaşık 200 yıllık bir süreci kapsıyor. Dolayısıyla her bölümde okuduğunuz karakterler de birbirinden farklı.
İlk bölümde karşımıza çıkan Hari Seldon; psikotarih biliminin en önemli isimlerinden biridir. Bu bilime dayanarak Galaktik İmparatorluğu'nun uzun vadeli bir çöküş dönemine girdiğini hesaplar; imparatorluğun çöküşü sonrasında ortaya çıkarak kaos döneminin kısaltılması için iki vakıf kurulmasını önerir. Bu vakıflardan biri, galaksinin uzak bir köşesindeki gezegenlerden birine yerleşecek olan bilim insanlarından oluşacaktır ve Galaktik Ansiklopedi'yi hazırlamakla görevlendirilecektir. İkinci vakfın ise nerede olduğu ve ne için kurulduğu kimse tarafından bilinmemektedir.
Hari Seldon, sadece vakıfların kurulmasına öncülük etmez, binlerce yılı kapsayan bir plan yaparak gelecek nesillerin ve kurulacak yeni devletlerin şekillenmesini sağlar. Bu planlara, çıkabileceğini düşündüğü krizleri ve çözümlerini de ekler.
Yaklaşık 200 yıllık bir süreci kapsayan bu kitapta Hari Seldon, 4 farklı krizin ortaya çıkacağını ileri sürmüş, bu krizlerin tarihini tahmin etmiş ve çözümünü sağlamıştır. (Adam mezarında bile siyaset yapmaya devam etmiş de denebilir.) Çıkan bu krizleri; din, bilim ve ticaret çalışmaları ile önlenir.
Bu kitap, yazarın muhteşem bir gözlem ve analiz yeteneği olduğunu ortaya koyuyor. Siyasette kullanılan manipülasyon tekniklerini başarıyla okura sunuyor. Yine, felsefik alt metni sayesinde okuru oldukça tatmin ediyor.
7 kitaptan oluşan bu serinin maalesef hala okunma sırası ile ilgili problemler ve tartışmalar mevcut. En kötü yanı ise, İthaki Yayınları tarafından basılmaya başlanan bu serinin sadece 3 kitabının yayımlanmış olması...
Bolca diyalog kullanılarak yazılan kitap oldukça akıcı bir dile sahip. Entrikalar sayesinde bir sonraki hamleyi merak ederek okuyorsunuz. Bölümler arası zaman sıçramaları, her bölümde farklı bir karakterle karşılaşmanızı sağlıyor. Benim için hem eğlenceli hem de eğitici bir okuma deneyimiydi. Bilim kurgu ve aslında daha çok politika seven herkesin beğeneceğini düşünüyorum.
Sevgiyle.
