Edebiyat tarihinde bir mihenk taşı, unutulmaz bir eser.Sadık Hidayet, uzun zamandır sessizliğini bozmayan İran Edebiyatına can suyu vermiş, büyük ses getirmiştir; modern İran Edebiyatının en zengin yazarlarından biridir. Türkiye’de ise İran Edebiyatı, Sadık Hidayet’ten önce sanki bir boşluktaymış ve Sadık Hidayet, eserleriyle ülkemize bir edebiyat köprüsü kurmuş resmen.
İran’da Fransız koleji mezunu olan Sadık Hidayet eğitimi için Paris’e gider. Soylu ve güçlü bir ailenin çocuğudur; ama basit bir katiplikle işe başlar. İran’da baskının artmasıyla Hindistan’a gider. Şimdi bunları neden anlattığımı merak edebilirsiniz; maalesef yazar Kör Baykuş adlı eserini Hindistan’da yayınlamış ve bu romanın satışı da İran’da yasaklanmış.
Sadık Hidayet’in hayatı sıkıntı, baskı, kovuşturmalar ve bunalımlarla doludur. Eniştesi Başbakan iken yobaz bir müslüman tarafından katledilmiştir. Yaşadıkları ve okudukları yazarı din karşıtlığına ve Ömer Hayyam hayranlığına
sevketmiştir; ve maalesef içki ve afyon kullanımı da cabası olmuştur. Bir Başbakan olan eniştesinin katledilmesi, zaten sorgulamaları ve bunalımları bir türlü bitmeyen yazarı, en sonunda çaresiz, intihara sevketmiştir.
Kör Baykuş, yazarın bir türlü bitmeyen bu bunalımlarında yazmış olduğu, içsel, derin ve yoğun hislerini yazıya dökmüş olduğu bir eseridir. Güçlü bir haykırış içeren bu eser, aslında sessizce katlanılan bir acının yazıya dökülmesinden ibarettir.
Kör Baykuş, daha önce hiç görmediğim bir yazım tekniğiyle yazılmış; yazarları dahi derinden etkilemiş, herkese kendinden söz ettirmiştir. Karakterlerin isimleri, olayların geçtiği mekanlar hatta zaman kavramları bile kullanılmamış eserde. Kahraman, afyon bağımlısı bir ruh hastasıdır; güzellik ve dürüstlüğü aramak için yaşar ama kendini bir türlü kurtaramadığı kötülüğe bırakmıştır artık. Zaman ve makam kavramlarından bağımsız bir şekilde yazılan bu eser, geçmiş ve gelecek tüm zamanları iç içe kenetlemiştir; okuyucu olarak, kesinlikle hikayenin başını veya sonunu ( en son sayfalar hariç ) anlamanız çok zor. Eser, hayat ve ölüm aralığına gölgeler, semboller, alegori ve gizli mesajlarla ve baştan sona göndermelerle dolu. Tabi bunda, İran’da yaşanan baskının etkisi de vardır; çünkü hedefi açık açık belli olmadan yapılan eleştiri ve mesajlarla doludur kitap.
Psikoloji tekniklerini kendine has yöntemiyle kaleme almış yazar. Aslında yazar, belki de bir imkansıza okuyucuyu ikna etmeyi başarmıştır. Çok etkiledi beni, çok tuhaf oldum bir anda, kitap bittiğinde; “Inception” filmini hatırladım; aynı olaya farklı açılardan baktım sanki; “Identity” filmini ise sanki bu romandan çalmışlar resmen. Aynı kişiye farklı kimlikler vermiş yazar; kahraman aslında baba,amca,arabacı,mezarcı ve ihtiyar hurdacıydı aynı zamanda ve ben şok!.. İnanın gerçekten şok oldum ve kitap bitti; dedim ki, bu yazar bir çılgın olmalı, nasıl da başarmış. Hatta bu başarısı beni kısmen de tedirgin etti ( çünkü konu ve amaç çok bunalımdı, tuhaftı ); kimliğimi kaybetmiştim bir an sanırım, beni uzunca bir süre düşündürdü, en sonunda içimden uzun uzun alkışladım, tebrik ettim yazarı.
Kör Baykuş’ta bir reçete, bir tedavi yoktur, sadece içini dökme vardır; güzellik ve hakikati aramaktan mahvolmuş, yılmış bir adamın şeytanlaşması vardır. Güzelliği ve içindeki hislerin kaynağını arayan erkek bunu boşuna arar; çünkü bulacak olsa bile karşısına çıkacak olan kire bulanmış ve ölümlü bir kahpedir ve bu da erkeğe fitne ve suç bulaştırır. İstenilense imkansızdır sadece.
Kitap bunalım, acı, ümitsizlikle dolu; tek kurtuluş vardır, o da sadece ölümdür.
“Yalnız ölüm yalan söylemez.”(sayfa 64 )
“Ölümün varlığı bütün vehim ve hayalleri yok eder.”( sayfa 64 )
Arkadaşlar mutlaka okuyun ve bir yazarın sanatı nasıl cisimleştirdiğine ve zirveye çıkardığına şahit olun!..
