Balzac
Balzac 1799 yılında doğar. Otuzlu yaşlarda sıradanlıktan sıyrılıp soylu bir aileden geldiğini afişe etmek için "de" ekini (Fransızca, 'dö' okunur) ismine ekler. Artık o, Honore Balzac değil, Honore de Balzac'dır. Asil, soylu bir kökene sahip Balzac'dır.
Zweig, Balzac'ı çocukluktan başlayarak, aile yaşamı,(ailesi, babası, annesi, babasının evlilikleri, o evlilikten dolayı ortaya çıkan soyluluk payesi) eğitimi, yaptıkları işleri lime lime ederek okuyucuya anlatıyor. Anlatırken de ayrıntılara da değiniyor. Kendi dilinin kıvraklığı ile cümleleri arka arkaya sıralıyor.
Çocukluktan gençliğe ve yaşlılığa giden yolda karşılaşılan zorluklar, heyecanlar, mutluluklar anlatılırken, edebiyat sahasına gökten zembille inmediğinden de bahsediyor. Zweig, Balzac'ın durmaksızın yazı yazmasını ve bu yazı serüvenini ince ayrıntılarına kadar anlatıyor.
Zweig, Balzac'ı, zaman tüneli içinde anlatıyor. Tabi ki ben, Zweig kadar bu kişi ve konuya hakim değilim. O yüzden çoğu şey benim için hava da kalabiliyor. Ama Zweig bunları -diğer biyografilerde olduğu gibi-, içten yaşamış. Kalemi hiç durmamış, su akmış dereye kavuşmuş misali yazmış.
Bu kitap genel okuyucu kitlesine çok da hitap etmiyor. Özellikle edebiyat alanıyla ilgilenen ve eli kalem tutan kişilere yöneliktir. Okuyucuyu Balzac'ın çocukluğuna, gençliğine, yaşlılığına, ev, okul, iş yaşamına, yazarlığına, aşklarına, dostluklarına, mektuplaşmalarına götürüyor.
Zweig, Balzac'ı Üç Büyük Usta (
Üç Büyük Usta) kitabına boşuna koymamış. Balzac hayranlığı, dili, onu özümsemesi ve etkisi Zweig'in üzerine ağır şekilde sinmiş.
Herkese hitap etmediği için bu kitaptan çoğu kişi sıkılabilir, anlamayabilir, özümsemeyebilir ve kitabı yarım bırakabilir. Kitap ayrıntı içinde ayrıntı barındırıyor. Zweig, bazen Balzac'ın karşısına geçerek onu seyretmiş, dinlemiş. O anlatmış Zweig yazmış gibi. Kitaplarından, mektuplarından ve oradan hareketle kah yazı masasına kah odada ayakta, kah bir şeyler konuşurken Balzac'ı resmediyor.
Zweig'dan Balzac okunduğunda karşımıza çıkan portrede 'kolaycılık', tepeden inme, basitlik olmadığı görülebiliyor. Hayatını idame ettirebilmek için saatlerce aralıksız yazmak zorunda kalışının da hikayesini okuyoruz. Şu an 'Balzac' hala okunuyorsa, o, zaman ötesi bir durumun göstergesidir. Her türde yazan ve bu şekilde bir alt yapı oluşturduktan sonra ilerde alev alev yanan bir yazarla karşılaştığımızı anlatıyor.
Zweig yine (bu kitap tamamlanmamış olsa bile) döktürmüş. Biyografi türünün ölmeden önce son kitabı Balzac'ın hikayesidir. Natamam kitabın tamamlanması ise hem arkadaşı hem de yayımcısı olan kişi tarafından yapılıyor. Burada bu kitabın oluşum süreci hakkında bilgiler de veriliyor. Zweig bu kitabı evinde yazarken çalışma odasında küçük bir Balzac müzesi de oluşturur. Zweig keşke istediği gibi bitirebilseydi (kalın kitap). Zweig, Balzac'dan o kadar etkilenmiş sevmiş ki, bu yazılarına bile yansımış.
Öykü, roman türlerini okuyan ve ayrıca bir şeyler karalamayı seven edebiyatseverlere hitap ediyor. Beş dakika da Beşiktaş (*Bir işi çabuk gerçekleştirmek için söylenen söz) şeklinde bir kitap değil. Stefan Zweig 30 yıl boyunca Balzac ile ilgili her türlü şeyi toplamış, dolaşmış, okumuş ve sonunda yazmaya karar vermiş ama onu da bitirememiş. Bir tarafta 30 yıl boyunca bir uğraş var, diğer tarafta nicel olarak kağıt yığını olan binlerce çok satan ürün var. Zweig'in farkı, ayrıcalığı, emeği burada. Diğerleri ise birer sabun köpüğü misali uçup gidecekler. Eğer 'Beş dakika da Beşiktaş' tarzından bir şey okumak istiyorsanız bu kitap size uygun değil. Kısaca, Zweig, Balzac'ı dahi olarak nitelendiriyor.
Bu kitabı 25 Haziran - 10 Temmuz 2019 tarihleri arası okuyup, inceleme yazısı ise 16 Eylül 2019 tarihinde 1000Kitap sitesine eklenmiştir. Tavsiye ederim.
·
46 görüntüleme
Okumuşken bir şeyler de karalayalım ama bunu da güzel bir şekilde yapmaya çalışıyorum. Bu kadar oluyor .... :)
İncelemelerinizi okuduğum zaman güven veren tarafınızı çözmüş değilim. İlla bi hassasiyet ve özen gösterme arzusu duyuyorum göz atarken. Muhtemelen o da sizin yazarken ki hassasiyetinizi hissetmemden kaynaklanıyor. Attığınz tarihler bile gülümseme yaratıyor bende😄Teşekkürler
Teşekkürler. Kelimeleri cümle içinde yazarken çoğu zaman seçerim ve beğenmediklerimi de değiştirim. Bu da yazıya saygım, okuyanlara saygımdan kaynaklı. Tarihleri de geleceğe yönelik atıyorum. Eğer bu site ve yazı burada kaldığı sürece, geriye dönüp bu yazıları hangi tarihte yazdığımı görmek için :).....
O zaman Bu inceliklerin koparılmaması dileğiyle.. kaleminize sağlık
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.