Bir zaman gelir çocuklar beğenmez babalarını ve bir zaman gelir kendi çocukları beğenmez onları. Parçalanma, her ne kadar sömürgecilik tarihinin Nijerya'dan bir kesiti gibi görünse de aslında temelde birçok kitabın içeriği olan babasıyla sorun yaşayan erkek çocuklarının kuşaklar boyu hikayesidir. Ana karakterimiz Okonkwo, güçsüz, herkese borçlu babasından tabir-i caizse ölesiye nefret eder. Tek amacı babasının kötü şöhretinden kendini kurtarmak ve kabilenin en güçlü üyesi olmaktır. Her şey istediği gibi olur ama gün gelir bu hedefi tersine döner. Okonkwo, yetişkinliğinde kabilesinin en güçlü bireyi olur ve ayrıca da yenilmez bir güreşçidir. Acımasızdır, kendi çocuklarına ve eşlerine karşı herhangi bir merhamet duymaz, sertlikle oğullarını da kendine benzeteceğini, tıpkı kendisi gibi kabilenin en güçlüsü olacağını düşünür. Fakat ruhu daha yumuşak olan, babasına karakter anlamında hiç benzemeyen büyük oğlu Nwoye, gün gelir babasını ve ailesini terk edip misyonerlerin peşinden Hristiyan olur. Babasından nefret eden Okonkwo, sırf ona benzemesin diye kendi oğluna sert davranırken, yavaş yavaş yitirir evladını. Kitaba ismini veren "Parçalanma" metaforu, önceleri ana karakter Okonkwo'nun üzerinden gerçekleşirken, kitabın sonlarına doğru tüm topluma yayılan bir konuya dönüşür. Kabileler arasında yaşanan bir suç nedeniyle Okonkwo'nun kabilesine birer genç erkek ve kız gönderilir. Köyün en güçlü adamı olduğu için genç erkek Okonkwo'nun himayesine verilir ve üç sene kendi oğullarından ayırmadan bakar karakterimiz. Fakat gün gelir, kabilenin aldığı karar doğrultusunda himayeye alınan genç erkek, Ikemefuna öldürülür. Cinayeti işleyen kişiyse kabileye bağlılığını ve eril gücünü göstermek adına Okonkwo olur. Sonrasında düğün esnasında yanlışlıkla kendi silahından çıkan kurşunla arkadaşının oğlunu öldürür ve kabile kuralları gereği Okonkwo, tam yedi yıllığına sürgüne gönderilir. İşte bu iki olayla birlikte ana karakterimizin ruhunda parçalanma başlar. Kabilenin en güçlüsü olan, babasına asla benzemeyen bir adamken birdenbire bulunduğu toplumun dışına çıkmak zorunda kalır. Etrafına ve ailesine, kendi ördüğü tüm duvarlar sanki kartondan yapılmışçasına gelen ilk rüzgarda yıkılır. Sonrasında gün gelir misyonerler kabilelerin arasına yayılır, öncelikle zayıf olanları, toplumun dışladıklarını Hristiyan yaparken sonrasında kabilenin daha güçlülerinin çocuklarını çeker kendilerine. Okonkwo'dan nefret eden oğlu Nwoye'de bu furyaya katılır ve sürgünden dönen babasını terk edip Hristiyan olur. Yani bir şekilde babasının dedesine yaptığını, o da kendi babasına yapar. Okonkwo'ya son darbe de kendi kabilesinden gelir ve finalde parçalanma metaforu, trajik bir ruhsal çözülme ve yok oluş süreciyle sonlanır. ----------------------------------------------------------- Nijerya'da kabile yaşamında yetişen yazar, kitabın ilk bölümünde uzunca kabile kültürünü, geleneklerini, din ve mistik yaşamı son derece sade bir dille ve güzel bir şekilde işlemiştir. Fakat kitabın sonraki iki bölümünde, Okonkwo'nun sürgün edilişi ve misyonerlerin gelişi son derece kısaca işlenip hızlı geçilmiş. Bölümlerin yerleşimindeki bu eksiklik, romanda işlenen iki ana konudan biri olan "misyonerlik ve sömürgecilik faaliyetlerinin" yeterince güçlü anlatılmamasına sebebiyet vermiş. Ayrıca kitaba edebi açıdan baktığımızda da dili fazlasıyla sade, süssüz ve lezzeti az bir anlatıma sahip. Dilindeki sadelik okur için kolay bir okuma vaat ediyorsa da özellikle geleneksel Nijeryalı isimlerinin zorluğu ve kitapta ismi geçen karakter sayısının fazlalığı, okuma sürecini aksatan unsurlardan birisi. Kitabın olumlu kısımlarına bakarsak da, yazar çocukluğunun geçtiği toplumu çok iyi gözlemiş ve bunu tüm detaylarıyla romanında okura aktarmış. Özellikle sömürge dönemi öncesi Afrika kültürlerini okumak isteyen okurlar için kitap, bulunmaz bir nimet diyebiliriz. Kitaba dair bir olumlu unsur da baba-oğul çatışmasının son derece abartısız bir şekilde güzelce işlenmesi. Kitabın temel anlatmak istediği konulardan biri olan misyonerlik ve sömürgecilik faaliyetleri belki yeterince iyi işlenememiş ama baba-oğul çatışması da roman boyunca bir o kadar kuvvetli bir şekilde ifade edilmiş. Son olarak edebi açıdan çok lezzetli bir kitap olmasa da Afrika Üçlemesinin ilk kitabı Parçalanma, Afrika kültürünü ve kabile hayatını tanıma adına son derece başarılı bir kitap. Roman, farklı bir şeyler okumak, farklı kültürleri tanımak isteyen okurlar için rahatlıkla nadide bir eser diyebiliriz. Bu incelemenin de şarkısı Zimbabveli müzisyen Oliver Mtukudzi'den gelsin: youtube.com/watch?v=R05s3R5...

ParçalanmaChinua Achebe · İthaki Yayınları · 2019859 okunma

··

594 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.