Özetlersek, doruk deneyimler dinler tarihinde gerçekten önemli rol oynamış olan
dinsel içe doğuş ve dinsel ‘aydınlanma’ olaylarına bütünüyle olası bir model olarak
görülmektedir. Doruk deneyimler, doğal hayatın içinde varolmaktadırlar ve
araştırılabilir, incelenebilir deneyimlerdir. Bu konuda bilgilerimiz büyümekte ve
gelişmekte olduğundan, bu büyük açığa çıkışlar, aydınlanmalar ve değişimleri (büyük
dinlerin temel aldığı) daha iyi anlamak yolunda gerçekçi umutlar besleyebiliriz.
Ayrıca aşkın bilinç deneyimleri üzerinde yapılan bilimsel araştırmalarla ilgili bir şey
eklemek istiyorum. Son yıllarda ‘psikedelik’ ilaçlar olarak bilinen, özellikle LSD ve
psilocybin gibi ilaçlar, bize doruk deneyimler alanında kontrol sahibi olma olasılığını
vermektedir. Bu gibi ilaçların, doğru insanlarda, doğru koşullarda, doruk deneyimleri
harekete geçirdiği görülmektedir. Bu nedenle, belki de bu tür deneyimlerin
yaşanmasını daha sık sağlayabilir ve sonra, aydınlanma ve içe doğuş olayının ortaya
çıkış anında nelerin meydana geldiği üzerinde çalışabiliriz. Hatta daha önemlisi, doruk
deneyimleri ilaçlarla ve hatta hipnozla, doruk deneyim karşıtı insanlarda yaratmak ve
onlara yaşatmakla, bu ikiye ayrılmış insan grupları arasında köprüler kurabilmemiz
olası olabilir.