Saatleri Ayarlama Enstitüsü
Saatleri Ayarlama Enstitüsü 1961 yılında yayımlanan Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Türk Edebiyatında önemli yer tutmuş eseridir. Ahmet Hamdi dönemin zihniyetini ve sosyal sorunlarını akıcı bir üslupla biz okuyuculara yansıtmayı başarmıştır. Kitabın dili oldukça ağır olup, birçok Arapça Farsça kökenli kelime bulunmaktadır.
Hayri İrdal adlı hayali ana karakter ile zamanda yolculuğa çıktığımız eser bizi 19.yüzyıl sonları ve 20.yüzyılın ilk zamanlarına götürmektedir. Romandaki kişi sayısını olabildiğince çok tutan yazar, o dönemlerde yaşayan her kesimden insanın özelliklerini kolaylıkla gözler önüne serer. Dört bölümden oluşan kitaptaki bölümlerin isimleri ve kısaca konuları şöyledir:
1. Bölüm : Büyük Ümitler
Hayri İrdal’ın yoksulluk ve ilgiden mahrum geçirdiği çocukluk yaşantısına gidiyoruz, dedesini ve cami yaptırma gayesini, babasını ve ailenin kurtuluş ümitlerini hortlayarak bozan halasını tanıyoruz ama bence en önemlisi çırak olarak gittiği Nuri Efendiyi ve onun zaman-saat-insan üçgeni üzerindeki fikirlerini öğreniyoruz.
2. Bölüm : Küçük Hakikatler
Bu bölümde Abdüsselâm Bey’in evinde yetişmiş Emine ile evlenen Hayri İrdal’ın 2 çocuğu oluyor ve hayatı tam düzene girmiş gibiyken Abdüsselâm Bey’in ölümüyle miras sorunu ortaya çıkıyor. Bu sorunun üstüne latife olsun diye ortaya attığı Şerbetçibaşı Elması başına bir ton iş daha açıyor ve bölümün sonuna doğru eşi vefat ediyor.
3. Bölüm : Sabaha Doğru
Halit Ayarcı ile tanışan kahramanımız düştüğü kötü durumdan toparlanıyor ve Halit Bey ile yeni, modern(!) enstitü kuruyor. Önceki bölümlerde tanıdığımız dostlarını işe alıyor ve ulusal anlamda şan şöhret sahibi oluyordu.
4. Bölüm : Her Mevsimin Bir Sonu Vardır
Yazarımız son bölümde enstitünün kapanışını ve Hayri Bey’in oğluyla geçirdiği güzel zamanı anlatıyor.
Son olarak derin anlamlar içeren 3 cümle ile siz değerli okuyucularımı baş başa bırakıyorum:
“Saatin kendisi mekan, yürüyüşü zaman, ayarı insandır… Bu da gösterir ki, zaman ve mekan, insanla mevcuttur!”
“Çok dikkat ettim, masallar adla başlar. Ceketinize veya boyun bağınıza eskiliği veya güzelliği yüzünden bir ad verin, derhal hüviyeti değişir, bir çeşit şahsiyet olur.”
“Bazen düşünürüm, ne kadar garip mahluklarız? Hepimiz ömrümüzün kısalığından şikayet ederiz; fakat gün denen şeyi harcamak için neler yapmayız ?”
İbrahim EREN
Saatleri Ayarlama Enstitüsü 
Ahmet Hamdi Tanpınar
·
28 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.