Önce şunu belirteyim. Benim dil konusundaki düşüncem “Halkımızın konuştuğu ve anladığı her kelime Türkçedir.” şeklindedir. Yani bir dilin kelimeleri değil musikisi ve grameri millidir. Kelime türetme ve değim oluşturma konusunda Türk milletinin eline kimse su dökemez..Zaten bu kitap boyunca bunu göreceksiniz. Aynı şekilde yabancı dillerden dilimize giren kelimeleri dilimizin musikisine ve ses yapısına uydurma konusunda da çok mahirdir. Birkaç örnek : “nardban” ya da “narduban” Farsça; “merdiven” Türkçedir.”çıharşenbe” Farsça ; Çarşamba Türkçedir. “Guşe” Farsça ; “köşe” Türkçedir. “Salanikos” Yunanca; Selanik Türkçedir. Bu örnekleri çoğaltabiliriz. Çünkü Türkçe bir imparatorluk dilidir. Onda her dilden kelime olması normaldir. Bu kısa girişten sonra “Türkçenin Gücü”nü değerlendirebiliriz. Kitabın birinci bölümünde Türkçenin genel özelliklerinden bahsedilmektedir. Bu bölümde Türkçenin ses özelliklerinden, Türkçenin yapısından, türetme gücünden, söz diziminden söz edilmektedir. Türkçemiz ünlü ve ünsüz özellikleri ve sayıları bakımından Diğer dillerle karşılaştırılmaktadır. Ayrıca bu bölümde Türkçedeki büyük ve küçük sesli uyumları kuraları örneklerle çok güzel anlatılmaktadır. Arapça “suret”in surat’a; “mumkin”in mümkün’e;”zaif”in zayıf’a; Farsça “haste”nin hasta’ya; İtalyanca “brillante”nin pırlanta’ya nasıl ve niçin döndüğünü de bu bölümde bulabiliyoruz. Yazar, Türkçenin ne denli doğurgan, ne denli güçlü bir türetme dili olduğunu bir tek “sür” kökünden gelen 100 ( yüz ) türemiş kelimeyle gözler önüne sermektedir. Kelime türetmenin değişik bir yolunun da kelime birleştirme olduğunu onlarca değişik örnekle açıklamaktadır. Kitabın ikinci bölümünde yazar, Türkçenin anlam açısından özelliklerini 4 başlık altında toplar. * Türkçe somut anlatım dilidir. * Türkçe aktarmalarla güçlü bir anlatım sağlar. * Türkçe ayrıntılı anlatım dilidir. * Türkçe ikilemelerle anlatıma güçlülük kazandırır. Türkçenin kavramlar dünyasına ilişkin örnekleri bu kitabın sayfaları arasında çokça bulabilirsiniz. Bu konuda Türkçenin; * Köktürk Dönemi * Uygur Dönemi * Karahanlı Dönemi * Eski Anadolu Dönemi * Türkiye Türkçesi dönemlerine ait çok sayıda örnek kitapta mevcuttur. Yine bu bölümde Türkiye Türkçesinin söz varlığını anlatırken dilimizdeki ; * Renk isimleri: yavruağzı, limonküfü, tavşankanı, külrengi, kömürkarası, kavuniçi, vişneçürüğü v.b * Bitki isimleri : kuzukulağı, öküzdili, keçiboynuzu, devetabanı, boruçiçeği, kaynanadili v.b * Kuş isimleri : kelaynak, yalıçapkını v.b * Yemek isimleri: imambayıldı, kalburabastı, dilberdudağı, vezirparmağı, karnıyarık, alinazik v.b * Akrabalık terimleri: baldız, elti, görümce, yenge, enişte, bacanak, güvey, gelin, içgüvey v.b Türk insanının zekasını ve nükte gücünü yansıtan adlandırmalardan bahsederek dilimizin diğer diller karşısındaki zenginliğini gözler önüne sermektedir. Türkiye Türkçesindeki ve Anadolu ağızlarındaki ; * Benzetme ve benzetme örneklerini * Aktarma ve aktarma örneklerini * Deyimlerde aktarma örneklerini * Somutlaştırma örneklerini * Ad aktarması örneklerini * Nükteli anlatım örneklerini * Atasözlerini ve özelliklerini * Kalıp sözler ve örneklerini * Hayır dua ve beddua örneklerini * Bilmecelerden seçilmiş örnekleri * Manilerimizden seçilmiş örnekleri kitabın ilerleyen sayfalarında bulabilirsiniz. Son söz olarak meraklılarına bu kitaba ek olarak Nihad Sami BANARLI’nın Türkçenin Sırları ve Ahmet Bican ERCİLASUN’un Dilde Birlik adlı eserlerini de okumalarını tavsiye ederim..Bu üç eseri okuyan bir insan konuştuğu dilin nasıl bir dil olduğunu, diğer dillerden eksiği olmak bir yana fazlasının olduğunu görecek ve gurur duyacaktır. Uydurma söz yapmayız, Yapma yola sapmayız, Türkçeleşmiş, Türkçedir; Eski köke tapmayız. Yeni sözler gerekse, Bunda da uy herkese, Halkın söz yaratmada Yollarını benimse.

Türkçenin GücüDoğan Aksan · Bilgi Yayınevi · 2011252 okunma

··

76 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.