Samuel Beckett'i Okumaya Çalışmak
Yazarın okuduğum herhangi bir kitabına inceleme yazabilirdim ama bunu yapmak yerine toplu bir ileti yazmanın çok daha doğru olduğunu düşünüyorum. Son yirmi gündür yazarın üst üste 9 kitabını okudum. Beckett, öyle özel bir yazar ki elinizden düşüremiyorsunuz yazdıklarını. Hele ki biraz kendince bir şeyler yazabilen biriyseniz, bulunmaz nimettir Beckett okumak, okuyabilmek, okumaya çalışmak.
Peki Samuel Beckett kitaplarında ne anlatır? Cevabı çok basit: hiçbir şey. Hatta o kadar hiçbir şeyi hiçlikle hemhal olarak anlatır ki kitaplarından birinin ismi "Hiç İçin Metinler"dir. Romanlarında yarattığı tüm karakterler aslında birbirinin benzeridir. Hemen hepsini, Murphy, Watt, Mercier, Camier gibi kısa isimlerle adlandırır yazar. Aslına baktığınızda hepsi aynı kişidir. Aynı kişinin, romanlar boyunca farklı hallerine tanık oluruz. Zaten bu karakterler de bazı romanlarının sayfalarında dolaşır fütursuzca. Romanlarının ana karakterleri, tutunamayanlar ailesinin bir üyesidir. Kimisi ölümü kimisi hiç gelmeyecek bir adamı bekler, kimisi de hiçbir şeyi... Hepsi hiçliği tanımlar fakat Beckett asla ölümü, intiharı da övmez. Hiçbir karakterinde böyle bir eğilim göremezsiniz. Beckett'in karakterleri hayata boş vermiştir. Yaşam ve getirdikleriyle pek alakadar olmazlar. Öylesine bir yaşayış hakimdir hayatlarında. Hatta kimi zaman gerçekte yaşayıp yaşamadıklarında emin bile olamaz okur.
Çünkü Beckett'in derdi, hiçbir şey anlatmadan bir şeyler anlatabilmektir okura. Bilinen, standart roman anlayışıyla bir çeşit dalga geçer. Özellikle okuduğundan bir şeyler anlamaya çalışan okuru ters köşeye yatırıp kafasına kafasına vurur romanları boyunca. Ondandır ki Beckett okumaya çalışıyorsanız birinci kural ne anlattığıyla uğraşmamaktır. Bunla uğraşıp okumaya çalışırsanız hangisi olduğu fark etmeden daha birinci kitabında denize dökülürsünüz. Bunun dışında anlatım olarak yoğun bir bilinç akışı görülür. Olay örgüsünün olmadığı metinler, başka romanlarındaki karakterlerin ziyaret ettiği bir anlatım, araya yazarın kendisinin devreye girip okurla ve kendisiyle bir tür dalga geçtiği kısımlarla okuması cidden zor bir yazardır. Fakat bir alışırsanız elinizden bir daha bırakamayacağınız kitapların sahibidir Samuel Beckett. Kendisini hep tiyatro sanatıyla anılır belki ama işin roman ve öykü kısmında da tam bir dahidir. Özellikle üçlemesinde gören göz için edebiyat şovu vardır. Özellikle bilinç akışında kendi özgü, çıtanın bayağı bir yükseğe çıktığı anlatıma şahit oluruz.
Beckett demek, karmaşa, hiçlik, yokluk, umarsızlık, boş vermişlik, yeri gelince küfretmek, yeri gelince argo söylemde bulunmaktır. Fakat hepsini öyle bir kararında yapar ki başka örneğine şahit olamayacağınız bir edebiyat dahisiyle karşı karşıya kalırsınız. Her türlü zor kitabı rahatlıkla okurum diyen okuru bile rahatlıkla denize dökebilecek edebi kudrete sahiptir Samuel Beckett. Size ne muazzam bir kurgu, ne uzun uzun betimlemeler, ne harikulade bir edebi dil vaat eder. Onun okura vaat ettiği tek şey herhangi bir şeyi vaat etmemektir. Ama tabii ki onun muazzam anlatımı okuru ona müptela eder. Beckett okumaya çalışmak bir o kadar zor ama lezzetli bir uğraştır. Son olarak, onun edebiyatı kendi kitabının ismiyle "Adlandırılamayan"dır. O bir Dublin'lidir, tıpkı James Joyce gibi. James Joyce, Samuel Beckett, Willam Faulkner ve Thomas Pychon edebiyat ananın deneysel çocuklarıdır. (Samuel Beckett'i okuyup kitaplarını sevebildiyseniz diğer üç yazarı da okumanız tavsiyedir en şiddetlisinden)
Kendinize güveniyorsanız ve hala henüz Samuel Beckett edebiyatına giriş yapmadıysanız 2020'de onu kesinlikle ıskalamayın.
··
20 görüntüleme
Hakikaten adlandırılamayan kitabı efsane bir kitap... Anlam ve kavram yorgunluğunun bir hiç olduğunu anlatan en sevdiğim ve etkilendiğim Beckett kitabı...
Bu yorum görüntülenemiyor
Joyce, Faulkner ve Pychon. Kesinlikle keyifle okuduğum isimler. Ama Beckett konusunda hep eksik bir şeyler vardı.
Işte beklediğim yazı. Artık ne okuyacağımı biliyorum sanırım. Emeğine sağlık, bu genel değerlendirme çok faydalı oldu benim için.
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.