Gökalp bu eserinde Türkçülüğün tanımını yapmış ve çeşitli başlıklar altında incelemiştir. Türkçülüğü tanımlarken il olarak millet kavramı üzerinde durmuştur ve 6 başlığa ayırmıştır: 1)Irki Türkçülere göre millet ırk demektir. Ancak ırkın sosyal davranışlarla alakalı olmadığı ispat edilmiştir. ‘Millet içtimai seciyelerin mecmuudur.’ Diyen Gökalp bu nedenle ırki durumla milletin alakalı olmadığını savunur. 2)Kavmi Türkçülere göre millet aynı kavimdeki insanlardır yani yabancı kanı karışmamış bir zümreden bahsediyoruz. Fakat bugün saf bir kavim yoktur. Kaldı ki sosyolojide zaten bireylerin doğuştan toplumsal özelliklere sahip olmadığı, sonradan terbiye ile edindikleri kabul edilir. 3)Coğrafi Türkçülere göre aynı ülkede yaşayan insan topluluğu milleti oluşturur. Gökalp hars ve lisanı müşterek olan zümrelerin farklı ülkelerde de yaşayabileceğini belirterek bunun da geçersiz olduğunu belirtir. 4)Osmanlıcılara göre millet Osmanlı imparatorluğundaki bütün tebaadır. 5)İslamcılara göre millet bütün Müslümanlardır. Gökalp lisanda ve harsta müşterek olan millet zümresinin ümmetten ayrı olduğunu savunur. 6)Fertçilere göre millet, bir adamın kendisini mensup addettiği herhangi bir cemiyettir. Halbuki fertlerde böyle bir hürriyet ve istiklal yoktur. Ziya Gökalp’in tanımıyla millet:’ Lisanca, dince, ahlakça, bediiyatça müşterek olan, yani aynı terbiyeyi almış fertlerden mürekkep bulunan bir zümredir. Türkçülüğn Esaaslarında bu çerçevede dilde, ahlakta,dinde, iktisatta,hukukta,siyaset ve felsefede Türkçülüğün nasıl uygulanacağından söz eder. Emile Durkheim Sosyolojisinin Gökalp’e Etkileri Ziya Gökalp, eserinde toplumsal olayların izahında birbirine hem yakın hem uzak olarak belirttiği iki sosyoloji sisteminden bahseder: birincisi Karl Marx tarafından ortaya atılan Tarihi Maddecilik, ikincisi ise Emile Durkheim tarafından ortaya atılan İçtimai Mefkûrecilik’tir. Karl Marks, toplumsal olayların sebebinin iktisadi olduğunu diğer alanların(dini, ahlaki vb.) onun gölgesi olduğunu savunurken, Durkheim ise iktisadın önemini inkar etmez ancak diğer alanlarla eşit değerde tutar. Gökalp sosyolojik açıdan Emile Durkheim’in görüşlerine daha yakındır. Gökalp’in ülkemiz toplum sorunlarına teşhis koyan bir kimlikle ortaya çıkması ve Durkheim’ı benimsemesi, o dönemde Avrupa’da Durkheim sosyolojisinin yaygın ve hakim olmasına da bağlıdır. Durkheim’a göre toplumsal olayların mefkûrelerden ya da onların hafif dereceli maşeri ter’ilerinden ibarettir. Maşeri ter’i denilen kavram ‘Cemiyetin bütün fertleri arasında müşterek bulunan zihniyettir.’Galeyanlı zamanlarda şiddetli hale gelerek büyük bir kuvvet oluşturur ve mefkûre halini alır. Milli Lisan Gökalp eserlerinde milli lisanın önemi üzerinde çok durmuştur. Türkiye’nin milli lisanının İstanbul Türkçesi olduğunu savunur. İstanbul Türkçesi konuşulan dildir ancak bir de yazı dilinde kullanılan Osmanlıca vardır. Bu ikiliğin çözülmesi gerektiğini düşünen Gökalp Osmanlıcanın tabii bir lisan olmadığını, suni olduğunu bu nedenle canlı bir dil haline geçemeyeceğini belirtir. ‘İnsan en samimi duygularını ilk terbiye zamanında alır. Beşikte işittiği ninnileri ana lisanında işitir. Bu nedenle en çok sevdiğimiz lisan ana lisanımızdır. ‘İnsan terbiyesini aldığı milletin mefkûresine çalışır.’ Demek ki bir milletin mefkûre sahibi fertleri olması isteniyorsa, evvela o fertlere milli lisanında terbiye vermek gerekir. Türkçe bu açıdan çok fazla kültürden etkilenmiş bir dildir. Ancak Gökalp, ‘Türk halkının bildiği tanıdığı her kelime millidir’ anlayışındadır. Yapılması gereken Türkçe ’de mevcut halde karşılığı olan Farsça, Arapça kelimeleri terk etmek ve bundan sonrasında da ihtiyaç duyuldukça yeni kelimelerin, terimlerin Türkçe olarak dile kazandırılmasını sağlamaktır. Ziya Gökalp Türk toplumunu yakından incelemiş, sosyolojik bir bakış açısıyla ele almıştır. Bugün onun fikirlerinden yararlanarak, dönemin şartlarını ve içinde bulunulan sıkıntıları tahayyül edebiliyoruz. Bu açıdan eserlerini dikkatle incelemeli hem geçmişi anlamak hem de bugünü anlamlandırmakta yararlanmalıyız.

Türkçülüğün EsaslarıZiya Gökalp · Karbon Kitaplar · 20186bin okunma

·

11 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.