Osmanlı, farklı dönemlerinden; Avrupa’ya etkisini gösterdiği dönemlerden bir tanesi de Kanuni Sultan Süleyman, dönemidir. Diplomatik diyalogların sık, Akdeniz’de etkili olunan bu dönemde başarılı seferlerle Osmanlının etkisinin artmasına sebep olmuştur. Kanuni Sultan Süleyman kitabı, Anadolu ve çevresinde ortaya çıkan huzursuzlukları sebepler dairesinde ortaya çıkan sonuçları, yerinde analizlerle bilgi zenginliği ortaya çıkarttığını söyleye biliriz. Keza, kaynakların çok olup, iyi bir tahlil sonucunda M. Tayyib Gökbilgin, Kanuni Sultan Süleyman biyografisini hazırlamıştır. Bu hazırlayış dönemin önemli olaylarından Canberdi Gazali İsyanı, İbrahim Paşa'nın Vezareti, Viyana Seferi, Macaristan Seferi, Şehzade Mustafa'nın Katli gibi konu hakkında çalışmalar mevcut olmakla beraber Süleymaniye Külliyesi açılışı ve Denizlerdeki Harekât genel başlıklar ve Sultan Süleyman'ın Şahsiyeti, Eserleri gibi özel başlıklarla kitabını tamamlamaktadır. Gökbilgin, dönemin tarihçilerini yer yer kaynak göstererek diplomatik ilişkilerden fetih ve sefer hazırlıklarından bahseder. Dış ilişkiler sahasında devletler arasında antlaşmalar ve görüşmeler sebep/netice bağlamında konuları anlatır. Bir misalle; 1522’ye kadar, Rodos Adası şövalye tarikatların elinde bulunur. Kanuni, Belgrat zaferinden sonra şu sebepleri de göstererek: Rodos şövalyelerinin Osmanlı, ticaretini sekteye uğramaları, Müslüman esirlerini çalıştırmaları, ki bu dönemde sayıları 1.500’ü gibi vardı. Neticede Rodos alındı. Kanuni döneminde Avrupa yapılan seferler sırasında, her durumda Anadolu’da isyanlar ortaya çıkmıştır. Karaman, Rum, Diyarbekir, Halep, Şam ve Mısır eyaletleri kuvvetleri ile beylerbeyleri ile asayiş ve güvenliği sağlamak için hazır bekliyorlardı. Buna rağmen Anadolu’da güvenlik ve asayiş sağlanmakta zorluk yaşanmakla beraber baş kaldırmalar da devam ediyordu. Osmanlının en uzun dönem padişahlığı yapan, ömrü at sırtında seferlerle geçen bir padişaha karşı nasıl olurdu da sık sık başkaldırmalar olurdu? Bunu anlamamız için Kanuninin atalarından gelen olayları analiz etmemiz, gerekmektedir. Dini inanç çerçevesinde baktığımızda; bu dönemde iki önemli şii propagandası yapan dini isyan ortaya çıkıyor. Baba Zunun ile Molla Kabız Hadisesi olmuştur. Gökbilgin, İran'dan gelen Molla Kabız adında ulemadan birinin sebep olduğu dini bir hadise, devrin bu konuda ki anlayışını ve Kanuni Sultan Süleyman’ın da zihniyeti göstermesi bakımında dikkatlere şayandır. Siyasî isyanlardan Canberdi Gazali ve Ahmet Paşa isyanları ile sosyal şartlardan dolayı çıkan isyanlarda şöyledir: Kalender Çelebi, Baba Zünun ve Celali isyanlarıdır. Kanuni döneminde bir çok yönden isyan çıkmasının sebeplerinden biride 8 yıllık Yavuz Sultan Selim, dönemi etkili ve hızlı değişimler olmasıydı. Uzun ömrü olmayan Yavuz Sultan Selim, Safavi ve Mısır Fetihlerini gerçekleştirdi ancak temellerini güçlendiremedi, bu boşluğu yönünü batıya çeviren Kanuni Sultan Süleyman isyanlarla mücadele ederek ve devlet yönetim mekanizmalarını güçlendirmeye çalışarak yapmaya çalıştı. Kitap, Kanuni Sultan Süleyman Dönemini önemli olayları olan Viyana Seferi, Akdeniz Meseleleri, Macaristan Meselesi başlıkları yanında İbrahim Paşa'nın Vezâret, Şehzade Mustafa’nın Katli gibi önemli aylarla Kanunî Sultan Süleyman’nın tahta çıkışı külliyesinin açılış merasimi ve şahsiyeti, eserleri gibi on başlıktan oluşun bir Kanuni Sultan Süleyman kitabı okumak bilgi verecektir. M. Tayyib Gökbilgin, Kanuni Sultan Süleyman, Kronik kitap, Ocak 2019. 04 Ocak 2020 Cumartesi Yunus Özdemir.

Kanuni Sultan SüleymanM. Tayyib Gökbilgin · Kronik Kitap · 201897 okunma

·

196 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.