Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol
Gönderi Oluştur

Gönderi

208 syf.
6/10 puan verdi
Taksi, Khaled Alkhamissi’nin Kahire’deki taksicilerle yolculuk esnasında yaptığı konuşmaların toplandığı kitaptır. Kitabı okumamdaki en büyük sebep “Tahrir Ayaklanmasını Öngören Roman” gibi iddialı bir söz ile tanıtılması oldu. Açık konuşmak gerekirse bu tanımın hakkını verip veremeyeceği konusunda tereddütlerim vardı. Fakat kitabı okuduktan sonra anladım ki belki de en doğru tanım bu olmuş. Kitaba göre Mısır’daki taksi sistemi için kuralsız diyebiliriz. Taksimetre durumu yok, bu yüzden gidilecek yola göre müşteri ile sözlü fiyat anlaşması yapılıyor. Bu konuyla ilgili Mübarek döneminde bir farklı bir uygulama başlatılmak istenmiş hatta hayata geçirilmiş. Ama bu durum bile çok az sayıda taksiyi içeriyor ve sadece turistler için kullanıma açılmış. Oysa kitabın yazıldığı dönemde, sadece Kahire’de 80.000 taksi olduğunun bilgisi geçiyor. Doğal olarak, kitap boyu taksicilerin genel şikayeti müşteri bulabilmek olmuş. Yazarın konuştuğu her taksici, farklı bir hayat hikayesine sahip olsa da hepsinin ortak bir sorunu var; geçim derdi. Bu sorunu aşmak için kimisi, geceler boyu çalışıyor ve ailesine vakit ayıramıyor. Kimisi de eğitimli olmasına rağmen düşük maaş nedeniyle ek iş yapmak için taksici olmuş. Sorunları aynı olsa da taksicilerin geneli farklı yapıda insanlardı. Hiçbiri okurken bana aynı kalıptaymış gibi gelmedi. Düşüncelerinde çeşitlilik vardı. Aslında “Tahrir Ayaklanması”na vurgu yapan tanıtım kısmının bu sebeple doğru olduğunu düşünüyorum. Yani muhalif de vardı, iktidar yanlısı da. Dindar ya da dini sorgulayan veya farklı dinden olan kişiler de vardı. Tek derdi geçinmek olan bu insanlar, Kahire sokaklarında dolanıp bir nevi şehrin nabzını tutmuş. Kitaptaki çoğu konuşma siyaset üzerinden gitmiş, geri kalanlarda da az da olsa değinilmiş. Mübarek taraftarı olan kadar, kötünün iyisi ya da tanıdığımız birisi bahanesiyle savunan da var. Ya da dışarıya bağımlı olduğu gerekçesiyle tarafını tutmayan da çok fazla. Fakat muhalefet konusuna da fazla sıcak bakılmamış. Çünkü muhalif kesim için de “bağımsız olmayacaklar” eleştirisi var. Örneğin Müslüman Kardeşler için “finansmanı nereden geldiği belli değil” eleştirisi mevcuttu. Bu sebeple ülkedeki seçim ve demokrasi girişimleri güven hissi uyandırmamış. Bunların haricinde daha farklı düşünenler de var; mesela bulundukları durumu Sedat dönemi ile kıyas yapanlar. Ülkedeki ekonomik dengesizlik ve fakirle zengin arasındaki uçurum, en çok şikayet edilen konular arasında. İnsanın değersiz bir varlık olarak görülmesi bu konunun sonucuna bağlanıyor. Bir taksicinin deyimine göre “zengin değilsen değersizsin.” Başka bir taksici ise ülkede gerçekleşen bir gemi kazasında ölenler için “Bu ülkede insan, uçan bir toprak gibidir. Kıymeti yok” sözlerini kullanıyor. Kitaba göre bahsedilen kazadaki gemi, taşınması gereken yolculardan daha fazla sayıda yolcu taşımaktaymış ve bunun sebebi de insanların fakirlik nedeniyle yolculuk için ucuz yolu aranmasıymış. Kitapta yaklaşık 58’e yakın taksici ile konuşulmuş. Bu bir şehir için genelleme verebilir mi ya da sağlıklı bir öngörü sunabilir mi benim hâlâ şüphelerim var. Ama okudukça aslında bahsedilen ve çoğu görmezden gelinen ufak sorunların büyüyerek Mısır’ı bugünkü haline getirdiğini söyleyebiliriz. Halkın şikayet ettiği konular yok sayıldıkça birikmiş. İnsanların güvenleri giderek azalmış, isyan duyguları çoğalmış. Bunları neredeyse bütün gün koca bir şehri müşteri kovalamak için dolaşan ve her bir müşteride farklı bir insan hikayesi biriktiren taksicilerin sözleriyle anlayabilir. Kitabın içeriği hakkında söyleyeceğim son söz ise okuduklarımın bana hiç yabancı gelmedi. Bu yorumum fazla kişisel olacak ama isimler, konular, tarihler, yerler değişse de maalesef aslında bizler de zaman zaman aynı şeyleri yaşıyoruz. Geçim sıkıntısı artıyor, yaşam koşulları gittikçe zorlaşıyor, eğitim aldıktan sonra mesleğini yapabileceğin alanlar ve fırsatlar daralıyor. Eğer bizim ülkemizdeki herhangi bir büyükşehirde de şehrin nabzı için taksicilerle konuşulsa, büyük ihtimalle hemen hemen aynı şikayetlere tanık olurduk. Kitapta beni en rahatsız eden konu ise mesleki takıntı nedeniyle mizanpajı oldu. Arada bir büyük bir küçük olan kelimeleri görmeseydim bunu yazmadım ama maalesef çok kötüydü. Diğer bir konu ise dili ve noktalama hatalarıydı. Cümlelerin çoğu havada kalmıştı. Bu sorunun çeviri yüzünden kaynaklandığını düşündüm. Ama kitabın arka kapağında “Taksi, standart Arapça ile değil, lehçeyle yazılmış ve gerçeklikle edebi olarak saygınlık kazanabilmiş ender romanlardan biridir” notu bulunuyor. Belki de dille ilgili sorunun sebebi budur. Noktalama hatalarına gelince, aslında hata da denmez zira nokta harici işaretleme neredeyse yoktu, özellikle de virgül kullanımında çok eksikler vardı. Dolayısıyla okurken çok rahatsızlık verdi. Sözün özü; konuya ilginiz varsa, okumanızı tavsiye ederim.
Taksi
TaksiKhaled Alkhamissi · Mevsimler Kitap · 201840 okunma
··
36 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.