Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol
Alışveriş
Keşfet
Kitaplar
Yazarlar
Okurlar
1000Kitap Android UygulamasıÜCRETSİZ – Google Play'den indirin
1000Kitap iOS UygulamasıÜCRETSİZ – App Store'dan alın
ŞartlarGizlilikTopluluk KurallarıHakkımızdaReklam VerinİletişimKütüphanecilerDizinlerÇerez Politikası
©2024 · 1000Kitap Web Uygulaması · 2.36.31
Gönderi
"Seyahat Diyen Kitaplar-Zafer Saraç"
Seyahatnameler, tarih araştırmalarının en önemli kaynaklarından birisidir. Bu özelliği ile birlikte şahsi gözlemleri barındıran ve öznel bir anlatım ürünü olan seyahatnameler edebi bir tür olma vasfını da taşımaktadır. Çağının insanına ve hatta günümüz modern toplumuna bilinmeyenden haber veren seyahatnameler, kitapların kıymetini bilen ve onlarla hemhal olmuş olan Zafer Saraç tarafından değerlendirilmeye tabi tutulmuşlardır. Bu minvalde “Seyahat Diyen Kitaplar”, Saraç’ın muhtelif dergi ve internet sitelerinde yayınlanmış olan 25 seyahatname incelemesinden mürekkep bir eser olarak vücuda gelmiştir. Seyahatnamelerin seçiminde ise daha çok Türk tarihi ve coğrafyası ile alakalı seyahatnameler tercih edilmiştir. Bu şekilde, Türk tarihinin kaynak konusunda seyahatnamelerden faydalanabileceği hususu vurgulanmaya çalışılmıştır, diyebiliriz.
Mezkûr eserde seyahatnameler, yazıldığı döneme istinaden kronolojik bir sıraya tabi tutulmuşlardır. Bununla birlikte, eserin müellifi Saraç’ın Tarih alanında yüksek lisans yapmış olmasından olacak ki, eserler kuru ve basit bir tanıtma edasıyla değil bilimsel bakış ile kaleme alınmışlardır. Bu bağlamda, seyahatnameler ile birlikte onları hazırlayan ya da çevirenler eleştiriye tabi tutulmuş ve eleştirinin nedenleri açıklanmıştır. Yine bu hususu Saraç şu şekilde ifade etmektedir: “Tarih ilmi için önemli kaynaklardan birisi de seyahatnamelerdir. İçerdiği eşsiz bilgilerle tarihin yeniden yazılmasına vesile olan bu müstesna kaynaklar geçmişin resmini çizdiği gibi gelecekte yapılacak yeni araştırmaların da yol haritasını çizer, açılan yeni kapılardan giren araştırmacılar tarih ilmine yeni soluk kazandırır.” (s. 85)
Bu değerlendirme yazılarında seyahatnameler ile birlikte onları vücuda getiren seyyahların hayatları hakkında vücuda getirilmiş eserlerde ele alınmıştır. Aynı zamanda Saraç, sadece seyahatname yoğunlaşmakla kalmamış; ilaveten seyahatnameyi hazırlayan ya da çeviren hakkında bilgiler vermektedir. Bunun yanı sıra, seyahatnamenin yeniden hazırlanmasında dikkat edilen hususlara dikkat edilmekte; eksikler dile getirilmektedir. Bahsedilen eksikliklerin arasında ise en çok tekrar edilen iki husus göze çarpmaktadır. Bunlardan ilki kitabın sonun bir dizin koyulmayışı; bir diğeri ise görsel materyal ya da seyyahların yol güzergâhlarını gösteren haritalardır. İhtiyaç hasıl olduğunda ise konunun daha anlaşılır bir kıvama erişebilmesi için, spesifik bilgiler ya da terimler, dipnotlar aracılığı ile açıklanma yoluna gidilmiştir. Aynı zamanda, bununla da sınırlı kalınmayarak ileri okumalar yapılabilmesi maksadıyla kaynak önerilerine yer verilmiştir.
Müellif değerlendirme yazılarını anlaşılır ve akıcı bir dil ile okuyucuya sunmuştur. Saraç'ın Türkçe'ye olan hakimiyeti ve bilimsel yaklaşıma olan vukufiyeti de bir araya gelince, gerçekten de, üslup bakımında eserin kıymetli bir yerde durduğu da aşikârdır.
Kitabın, bana göre, eksikliklerine gelecek olursak; öncelikle seyahatnameleri konu alan bu değerlendirme yazıları, belki, resimler, gravürler ve haritalar ile desteklenseydi daha anlaşılır ve cazip hale gelebilirdi. Bir diğer değinmek istediğim husus ise farklı baskılar arasında bulunan değişikliklere dikkat edilmesi olacaktır. Bu konuda İbn Fadlan Seyahatnamesi’ni Türkçe’ye kazandıran Ramazan Şeşen bu eserin farklı baskılarında bazı değişikliklere gitmiştir. Kitap içerisinde mezkûr seyahatnamenin değerlendirildiği kısımda bu hususa dikkat edilmiş olunsaydı, yazı, daha detaylı bir hale bürünebilirdi. Aynı zamanda, seyahatname denildiğinde ilk akla gelen kişi olan Evliya Çelebi ve seyahatnamesi, bizzat asıl eser üzerinden değil, onu ve seyahatnamesini konu alan bir çalışma üzerinden değerlendirilmiştir. Eğer, Evliya Çelebi ve seyahatnamesi asıl eserden yol çıkılarak değerlendirilmiş olsaydı daha makul olabilirdi, görüşündeyim. Şunu da söylemeliyim ki, bu yol başvurulmasının nedeni, Evliya Çelebi'nin seyahatnamesinin 10 cilde tekabül etmesinin yarattığı zorluklardan dolayı olabileceği hususu ortadadır. Bununla birlikte, Türk tarihi ve özellikle Osmanlı'nın kuruluş yıllarına ilişkin en kıymetli kaynaklardan olan İbn Battuta Seyahatnamesi'nin değerlendirilen eserler arasında olmayışı buruk bir his uyandırdığını söylemek zorundayım. Son olarak, her seyahatname değerlendirmesi için mezkûr seyahatnameyi özetleyebilecek ya da eserin içerisinden bir cümle başlık olarak seçilebilirdi. Yine, bütün değerlendirmelerin ardından eserin sonunda bir Sonuç kısmı gerçekten ihtiyacı karşılayabilirdi.
Günümüzde okuma alışkanlığının mumla aranan bir durumda seyreden ve okumada seçiciliğin vasat bir durum arz ettiği günümüzde bir konu üzerinde seçilen eserlerin değerlendirilmesinin önemi ortadadır. Bu sebeple, Zafer Saraç ağabeyi böyle kıymetli bir eseri vücuda getirdiği için şahsım adına kutluyor ve okurunun bol olmasını temenni ediyorum.
#kitapsuuru
··
19 görüntüleme
Ali Tebrikler kardeşim. 3 numaraya kaydettik.
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.