Item: Modern Mahrem
Author: Çelebi

Çelebi

@celebimehmet

29 Ocak 2020 09:16

189 syf.

· Kitabı okudu

Puan vermedi

Ülkemizdeki eğilimleri, toplumsal yönelişleri anlamak, bulunduğumuz noktayı anlamlandırmak için kıymet verdiğim bir husus var çoklu okumalar yapmak. Yani bir yandan olayların siyasi tabanını okurken diğer taraftan toplumsal arka planını çözecek eserler okumak meseleleri kendi dünyamızda vuzuha kavuşturmak için bir hayli önemli. Ama en nihayetinde zaman kısıtlı okunacak eser çok ve idrak belli bir noktaya kadar bize yardımcı olduğundan yine açıkta kalan anlamlandıramadığımız hususlar oluyor. Bu da insan olmanın getirdiği bir şey diyelim ve kitaba dönelim. Önsözler... Önsözlerden açık söyleyeyim hoşlanmam, okumam. Ama bir süredir bu görüşümü biraz gözden geçirip katı inatçı tavrımı yumuşatmayı düşünmeye başlamıştım ki bu kitapta onlardan birine misal oldu ve kaçırdığım bir yer olmasın diye okumaya başladım. Kitabın yaklaşık 1/4 'ünü işgal eden bir önsöz, son derece zor bir dil. Sosyoloji alanında zayıf olduğum için kitabı okumayı bırakacak seviyeye kısa sürede geldim diyebilirim. Nedense bana kitaba ait olmayan, eğreti duran, bir kaleye girişinizi engelleyen sizi bekleten bir nöbetçi gibi geliyor şu önsözler. Sanırım bu tutarlı bir önyargı değil. Neyse iyi önsözler ile karşılaşmak dileği ile. Konu dağılmasın bu önsöz engelini aştıktan sonra tarihsel bir akıştan geçerek 80'lere varıyoruz. 80'lere gelirken Tanzimat'tan Cumhuriyet'e kadın ve modernizm, çağdaşlaşma ilgisi üzerine sayfalar temelleniyor. Dönemin aydınlarının, fikir adamlarının uygarlığı kadın üzerinden yorumlayışlarını okuyoruz. Ziya Gökalp'in feminizm yorumu aklımda kaldı. Altını çizebilirsiniz. "İlerici" ve "gerici" diye adlandırabileceğimiz her iki kesimde bozulma ya da terakkiyi kadın üzerinden açıklıyor. İlginç bir husus günümüzde sık sık rastladığımız toplumsal bozulma fikrinin Cumhuriyet'e ve kuruluş sonrasına atfı bir çok nokta çürütülüyor. Örnek verecek olursak kadınların giyim kuşamı ve davranışları üzerinde Osmanlı dönemi bir emir, düzenleme diyebileceğimiz bir belgeye kitapta rastlamak mümkün. Cumhuriyet döneminde ise kadına biçilen değer, cinsiyetsiz ilerici inkılapçı kadın figürü aklınızda tutmanız gereken noktalardan. Kadınların Osmanlı sonrası yeni toplumsal hayata uyma konusunda yaşadıkları altını çizeceğimiz hususlardan. Ayrıca okuma listemde yer alan ve bu dönemi bir romancı gözünden zihninizde daha da aydınlatabilecek noktaları Yakup Kadri'nin Ankara adlı romanında bulabilirsiniz. Kitapta da bu eserden alıntılara tesadüf edebilirsiniz. Bu arada değinmeden geçemeyeceğim bir hususu da belirtmek isterim. Elimizdeki eser en nihayetinde bir bilimsel eserdir, ve önsözü ile kıyas kabul etmeyecek latif bir akıcılığa sahiptir ancak bazı noktalarda yazar sadece alıntı yapmakta yetinmiş ve bu bende yazar neden ürkek, bir şeyleri ifade etmekten mi kaçıyor türünde bir düşünceye sevk etti. Açmak gerekirse bazı konudaki fikirleri sadece yazarlardan alıntılamış (bkz. Fatima Mernissi) ve bölümü kendi fikri ile temellendirmeden bitirmiş. Görüşüme göre Feminizm yanı ağır basan yazar terazide İslam temelli kuralların ağırlığını biraz hafif bırakmış. Kısaca feminist düşünce ağır basmış. Yine de bu gözlem okuyucuya kalmış ve benimki her zaman olduğu gibi için hata payı barındıran kişisel bir değerlendirme. Devam edelim, 80'lerdeyiz. İlginç bir kavram ki onu da atlamayalım. Günümüzde kullanılan "Radikal İslam" kavramının geçmişteki manasına rastlıyoruz bu bölümde ve hayli ilginç bir şekilde görüyoruz ki kelimeler de zaman içinde gelişip büyüyor içeriği olumlu, olumsuz bir şekilde değişiyor. Akılda kalan ve düşündürücü bir noktayı da yine sizlerle paylaşmak isterim. Kendi kişisel merakımdır bu. Bir zamanlar belli görüşleri savunan insanların -kitap özelinde kadınların durumu idi konu- şu an nerede olduklarını merak ederim. Kitapta yine böyle keskin kenarlı fikirlerine tesadüf ettim iki hanımefendi oldu ki bunlar şu an kapanmış bir gazetede köşe yazarı imişler. Ve kısa bir araştırma neticesinde öğrendim akıbetlerini ve yine hayret ettim ve sayfalar arasında yolculuğuma devam ettim. Dikkatli gözler 80'lerin anlatıldığı bölümde bulabilir. Akış içerinde ilgimi çeken bir araştırma var. Bir platformda gördüm ki okumadığım önsözde epeyce bir yer verilmiş. Yanlış anlamadıysam bu araştırma kitaba ait değil öncelikle onu söylemek isterim. Okuma listeme aldığım başka derleme bir kitaba ait. Onu da paylaşalım hemen. Kadın Bakış Açısından 1980'ler Türkiye'sinde Kadın, ed. Şirin Tekeli. İlginç bir araştırma okumak isteyenler bu kitap içerisinde bulabilirler. Feride Acar ait bir grup üniversite öğrencisi üzerinde yapılmış bir araştırma. Bitirirken uzun ve eksik bir değerlendirme olduğunun farkındayım. Bestseller kapanışı yapalım ve toparlayalım. Hayret verici derece akıcı, çarpıcı, taptaze (yazıldığı tarihe rağmen günümüze ışık tutmasına atıfla). Olumsuz bestseller ibaresine rastlamadık bugüne kadar ama madem gevezelik uzadı onu da biz yapalım: Kesinlikle eksik. (Güncel bir baskı ile mevcut durum esere eklenmeli.) İyi okumalar.

Modern MahremNilüfer Göle · Metis Yayınları · 2000229 okunma

156 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Çelebi