Kur’an’da Tanrı ve İnsan adlı kitap özenle hazırlanmış, titiz bir çalışma ve sistematik bir eser olmakla birlikte İslam medeniyeti için çığır açıcı ve çok farklı bir söz söyleyen kitap değildir bence. Yalnızca kelimelerin ilişkisel bağlamda incelenmesi yönünü bundan ayrı tutmak lazım. Ne demek istiyorum? Şöyle ki semantik incelemenin ilk aşamasını ifade eden kelimelerin temel anlamının incelenmesi tefsirlerde öncelikli olarak yapılan bir iştir. Bir ayet tefsir edilirken açıklanması gereken kelime öncelikle sözlük anlamı itibariyle incelenir, cahiliye dönemi kullanımına dair varsa şiirler zikredilir, bedevilerin kullanımı zikredilir; sonrasında İslami dönemde kulanımına dair ayet ve hadislerden örneklerle kelime açıklanarak ayet bağlamında işaret ettiği anlam tespit edilir. Izutsu burada benzer bir incelemeyi daha ileri bir aşamaya götürerek tematik bir tefsir yapıyor. Konunun ilgili kavramlarını belirleyip konuyla ilgili kelimelerin arasındaki ilişkiyi ortaya koyuyor. Bunu yaparken de belirli bir sistem üzerine cahiliye-İslam-mukayese şeklinde kelimelerin sözlük anlamından hareketle dini anlamda geldiği manayı ortaya koymaya çalışıyor. Bu anlamda bazı analizlerinin ufuk açıcı olduğu, kurduğu ilişkilerin kayda değer olduğunu belirtmek lazım. Fakat bazı hususları kendi çapımda eleştirmek istiyorum. Öncelikle tüm oryantalistlerde görülen bir tutum olarak İslam öncesi Arap tarihini putperest olarak görme yanlışıdır. Oysa kendilerinin de farklı çalışmalarda itiraf edecekleri gibi Kur’an’da anılan İsmail, Hud, Salih peygamberler Arap ırkından gönderilmiş Hicaz çevresinde yaşayan peygamberlerdir ki kaldı ki İsmail bizzat Hz. Peygamber’in dolaysıyla Mekkelilerin atalarına gönderilmiş bir peygamberdir. Zira müşrik tanrıtanımaz değil, bozulan dini düzende tek tanrıya ait özellikleri farklı tanrılara addederek başka tanrıları ortak koşmayı ifade etmektedir. Bu nedenle bu konuyu göz ardı ederek yaptığı bazı analizler eksiktir hatta hatalıdır. Din/itaat değerlendirmesinde Arabın İslam öncesi bakışını özgürlük, bağımsızlık gibi değerler üzerinden ifade ederken İslam kelimesine dair yaptığı analizlerde Allah’ın düşünme, karşı gelme söz konusu olmaksızın insanı kendine kul-köle olmaya davet ettiğini bu anlamda insanın tevazu ile itaat etmesi gerektiğini belirtmektedir. Bence bu bakış hatalıdır. Nitekim Allah, nefsine hevasına liderine kavmine köle olmuş toplumun prangaları altında ezilen ve gelenekle zincirlenmiş zihinlere yaratıcı önünde şükranını dile getirerek dünyaya karşı hür olması için bu mesajı göndermiştir. Nitekim Hz. Peygamber’e dahi itaat ancak maruftadır. Bu onun ancak Allah’ın emirlerini dile getirdiği sürece dinlenmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. Ben kitaptan faydalandım, okunmasını tavsiye ederim.

Kur'an'da Tanrı ve İnsanToshihiko Izutsu · Pınar Yayıncılık · 2012144 okunma

·

62 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Sümeyra N.