Fatih Kerimî 1883 yılında İsmail Gaspıralı tarafından çıkarılmaya başlayan "Tercüman" gazetesinin 20. yıl dönümü kutlamaları için Orenburg'dan Bahçesaray'a yaptığı seyahati, yolculuğu esnasında uğradığı limanları, şehirleri anlatmış. Bu yerleri anlatırken tarih, kültür, din ve eğitim gibi konuları ön planda tutmuş. Kitapta tasvirler o kadar edebî bir dille yazılmış ki, insan gidip o beldeleri görmek o havayı teneffüs etmek istiyor. Ayrıca Türkçe yerine "Müslümanca" tabirinin kullanılması dikkat çekici. Fatih Kerimî, Tatar Türkleri, Türkiye Türkleri, Kırım Türkleri ve Rus halkını sürekli bir kıyasa tabi tutmuş. Müslümanları eğitime önem vermedikleri gerekçesiyle çokça eleştirirken, Tatarları çok daha ağır bir şekilde eleştirmiş. Kendisi de Tatar olduğu halde Kırımlıları, Türkiye Türkleri ve Rusları yer yer övmesi olaya tarafsız baktığının kanıtı olmuş. "...millete karşı "Siz karanlıktasınız, size ziya lazım; siz hastasınız size deva lazım." diyecek olsa, millet o adama düşman nazarıyla bakmağa ve "bizi tahkir ediyor" diye onun üzerine hücum ile onu parça parça etmeye istidatlı ve hazır idi" (s. 95) diyerek kendini, eleştiride ki amacını açıkça ortaya koymuş. Seyahat kitaplarına karşı ön yargınız varsa kırmak için iyi bir başlangıç olabilir. İyi okumalar.