Türk edebiyatının en başarılı eserlerinden biri, ayrıca Ahmet Hamdi Tanpınar'ın okuduğun ilk romanı. Harika imalar ve dokundurmalarla bezenmiş, muhteşem ifadelerle süslenmiş bir kitap. Okuduğunuzda, önceden okumamışsanız, niye bu kadar geç okumuşum dedirten bir eser... Kitap romanın başkarakteri ve anlatıcısı olan Hayri İrdal’ın hayatını temel alan ve Türk toplumundaki değişimler karşısındaki tutumları ele almaktadır. Hayri İrdal’ın çocukluğundan başlayarak tüm hayatı anlatılırken oldukça fazla karakterlerle karşılaşıyoruz. Roman, “Büyük Ümitler”, “Küçük Hakikatler”, “Sabaha Doğru”, “Her Mevsimin Bir Sonu Vardır” başlıklarıyla dört bölümden oluşuyor. Bu bölümlerin her biri belli dönemleri anlatıyor. Romanın birinci kısmı olan “Büyük Ümitler” Tanzimat öncesini ele alırken “Küçük Hakikatler” ve “Sabaha Doğru” bölümleri Tanzimat dönemini, son bölüm olan “Her Mevsimin Bir Sonu Vardır” ise Cumhuriyet döneminin başlarını ve devamını ele alıyor. Kitabın eski dili o döneme götürüyor insanı. Kahramanların her biri ayrı bir roman konusudur. Hatta mübarek isimli saat bile romanın önemli kahramanlarından biridir. Kahramanlar öylesine güzel anlatılır, tasvir edilir, detaylar verilir ki elinize kalem alsanız tiplerini dahi çizebilirsiniz. Hatta Hayri İrdal' i yolda görseniz "hah işte Hayri abi bu adam" dersiniz. Aile, birey, kurum her şeye karşı alttan altta sağlam eleştirilerle dolu zaman zaman kahkahalar attıran bir kara mizah türü içeriği çok ilgi çekici. O kadar ince dokundurmalarla, harika bir ironiyle ve gözlemlerle yazılmış ki, kaptırıp gidivermişim okurken. Tarihsel olayları sembolize eden kahramanları bolca görüyoruz romanda. Örneğin; birinci bölümde Tanzimat öncesi dönemi eleştirirken Abdüsselam Bey’in konağı Osmanlıyı sembolize ettiğini düşünüyorum. Öyle ki Osmanlı içindeki milletlerin dağılması gibi konağın içindeki kişiler de dağılmaktadır. Buna benzer benzetmelerle ilerleyen roman Halit Ayarcı tarafından Saatleri Ayarlama Enstitüsü’nün kapatılma kararının tashih ettirilmesi romanın bir sonuca varmadığını ve bu romanda eleştirilen bu bozuklukların hala devam edeceğini gösterir. Edebiyatımızdaki mihenk taşlarından olan, eleştirel ve mizahsal açıdan çok büyük öneme sahip bu kitabı ayrı bir dikkatle okumak gerektiğini düşünüyorum.

Saatleri Ayarlama EnstitüsüAhmet Hamdi Tanpınar · Dergah Yayınları · 201541,7bin okunma

·

5 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Gökhan