Mizah, en güçlü eleştiri yollarından biridir; ukalalığa, zalimliğe, burnu büyüklüğe karşı bir silahtır; erdemden ve iyi duygulardan uzak kalındığında şikayet etmenin bir yoludur.
Bir şeyi ya da bir kimseyi tiye almak, şikayet etmek için gayet etkili bir yoldur, çünkü bizi yalnızca eğlendirirmiş gibi görünürken aslında alttan alta bir ders verir.
Karikatürlerin, güç dengeleri veya güçsüzün sömürülmesi üzerine nutuk atmaya ihtiyaçları yoktur. Mizahın otoriteye yönlendirdiği eleştiriler, bir çırpıda kanımıza giriverir.
Ayrıca mizahın gözle görülür masumiyeti, mizahçılara normal şartlarda kesinlikle dile getiremeyecekleri, doğrudan ifade edildiğinde tehlikeli olabilecek fikirleri seslendirme fırsatı verir. Tarih boyunca, krallara söylenemeyecek kadar ciddi fikirleri söyleyenler, soytarılar olmuştur hep (yozluğuyla ün salmış bir rahiple uğraşmak zorunda kalan İngiltere kralı 1 James atlarından biri sürekli zayıflayınca soytarısına ne yapmak gerektiğini sormuş. Sarayın soytarısı Archibald Armstrong,krala, atının bir an önce kilo alabilmesini sağlamak için atı bir çırpıda bir rahibe dönüştürmesini önermiş).
Gereksiz, asap bozucu ve orantısız şeyler güldürür bizi. Üzerindeki şatafatlı elbiseler bir kralın gerçek değerini katbekat aşıyorsa, iktidarı, kişiliğine birkaç numara büyük geliyorsa, o kral komiktir bizim için. İnsanlığını unutan, ayrıcalıklarının suyunu çıkaran yüksek statü insanları komiktir. Kahkahalarımız yoluyla fırlattığımız eleştiri okları, her türlü adaletsizligi ve aşırılığı hedef alır.
Öyleyse en iyi mizahçıların elinden çıkan eserlerde kahkaha, ahlaki bir amaç edinir kendine. Mizah, insanları, kötü alışkanlıklarını ve kişilik özelliklerini değiştirmeleri için ikna etme çabasıdır. Yaptığımız espiriler politik bir idealin eskizini çizmek için, daha eşit koşulların olduğu, daha sağduyulu bir dünyanın yaratılması için vardır. Samuel Johnson’ın da dediği gibi, satir, “bayağılığı ve ahmaklığı engellemenin bir başka yoludur sadece, üstelik daha etkin bir yolu” John Dryden’e göre “dünya üzerinden satirin silinişi, bütün kötülüklerin ortadan kalkması ile olabilir ancak”
Tarih boyunca yüksek statüdeki insanların kötülüklerini ve ahlaksızlıklarını gözler önüne sermek ve otorite sahibi kişileri biraz silkip onların o özenti tavırlarını, dürüst olmayan davranışlarını ortalığa dökmek için, mizaha başvurulmuştur hep. shf193 vd
Sayfa 193Kitabı okudu
·
7 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.