Calvino'dan Dantel Gibi Dokunmuş KentlerCalvino’nun kendi ifadesiyle “Görünmez Kentler, Marco Polo’nun Tatar İmparatoru Kubilay Han’a sunduğu bir dizi gezi notu…” . Çağdaş İtalyan yazınının bu büyük ustası, insan ile nesne arasındaki yaşam kavgasını bu başyapıtında şiirsel bir dille sunar bizlere. Kitaptaki metinler Venedikli Gezgin Marco Polo ve tüm ağırlığı ile dünyanın ve insanlığın üzerine çökmüş bir imparatorluğun başındaki Kubilay Han’ın; görünürde kentleri konu aldıkları, aslında insanı, doğayı, iktidarı sorgulayan konuşmalarından oluşur.
Anlatılan yerler, her birine bir kadın ismi verilmiş kurmaca kentlerdir. Calvino, anlatıyı göstergeler üzerine kurmuştur ve kitap göstergebilim açısından temel yazınsal yapıtlar arasında yer alır. Yapıtta, diyalektik ikili karşıtlıklar ön plandadır. Göstergebilim hakkında da şöyle bir makale buldum, merak edenler için linki yorumlarda bulabilirler.
Görünmez Kentler'de zaman ve mekan hem iç içe geçip birbirine karışarak kendine özgü ve aynı zamanda bütüncül bağlamını yaratır, hem de bu bağlam içinde çözünerek kendini bağlamından koparır. Böylelikle Görünmez Kentleri görmeye çalışan okuyucu, hem bunları akıl yoluyla var etmeye çalışırken, hem de görünen/var olan kentleri, birer imge haline getirerek buharlaştırır. Calvino belirli bir kurgu üzerine oturtmuş yapıtını. Marco Polo’nun anlattığı kentler ayrı bir sıra izlerken, Marco Polo ile Kubilay Han’ın felsefi içerikli söyleşileri yine ayrı bir biçimde şiirsel metinler olarak sunuluyor. Benim en sevdiğim kısımlar da bunlardı açıkcası. Kentlerle bağlantısı yokmuş gibi görünen bu metinler aslında kentlerle bir bütünlük oluşturuyorlar.
“Görünmez Kentler” insanı, yaşadığımız evreni, içsel dünyamızı irdelemeye, sorgulamaya itiyor. Okurdan da katkı bekliyor bir bakıma, yer yer düşünecek, yer yer de gözlerinizi kapatıp hayal edeceksiniz. Yapıtı dilimize Işıl Saatçioğlu İtalyanca aslından çevirmiş. Benim elimdeki Remzi Kitabevinden basımı ve kütüphaneden ödünç aldım, en kısa zamanda da YKY basımını da satın alıp kütüphaneme ekleyeceğim. Özenli, keyifle okunan bir metin. Çevirmenin yapıtın sonuna eklediği İtalo Calvino ve Görünmez Kentler üzerine bizlere aktardığı bilgilendirici çalışması da önemli bir kaynak, bence ilk olarak onları okumada fayda var. Düşünmeyi seven, kolaycılıktan kaçan okur için kitaplıklarında bulundurmaları önemle rica olunur. Özellikle Borges severler mutlaka bir bakmalısınız demeden geçmeyelim.
