Tasavvuf
Resûlullah [sallallahu aleyhi vesellem] ve sahabesinin yaşadığı gibi İslâm’ı yaşamaya çalışmaktır, diyebileceğimiz tasavvufun bir tek tarifi yoktur. Bunun da sebebi hiç kuşkusuz tasavvufun kal, (söze dayalı) değil, hal ilmi oluşudur. Yani, tasavvuf, kitap okumakla, bilgiyi artırmakla değil; ancak yaşayarak, tadarak, hissederek elde edilen bir ilimdir. Durum böyle olunca, herkesin katettiği mesafe, elde ettiği hisse, ulaştığı makam ve hal de farklı olmaktadır.
Makam ve haller farklı olunca, yaptıkları tarifler de farklılık arzetmektedir.Yani, herkes ulaştığı makam ve içinde bulunduğu hale göre tarif yapmakta bu da farklı tariflerin ortaya çıkmasına yol açmaktadır. Hatta bazan bir kimse birbirinden farklı birden fazla tasavvuf tarifi de yapabilmektedir. Çünkü hal dediğimiz şey, sabit olmayıp değişkendir. Hal değiştikçe kişinin hissiyatı, aldığı lezzet de değişmekte, dolayısıyla yaptığı tarif de değişebilmektedir.
Hal böyle olunca birbirinden farklı gibi görülen birçok tasavvuf tarifi yapılmıştır.
..
Cüneyd-i Bağdâdî [kuddise sırruhû], “Hakk’ın seni sende öldürüp; kendisiyle diriltmesidir.”145
Semnûn [kuddise sırruhû], “Senin bir şeyi mülk etmemen bir şeyin de seni mülk etmemesidir.”146
Ma‘rûf-i Kerhî [kuddise sırruhû], “Tasavvuf hakikatlere yapışmak ve yaratıkların elinde bulunandan ümidi kesmektir.”147
İmam Şiblî [kuddise sırruhû], “Tasavvuf, beş havvasını (duyu organı) kontrol altına alıp, nefeslerini gözetmendir.”
İbn Bendâr [kuddise sırruhû], “Tasavvuf, zâhiren ve bâtı- nen halkı görmeyi terketmektir.”148
İmam Kastallânî [kuddise sırruhû], “Tasavvuf, emir sahibine teslim olmak suretiyle âdetleri atmak ve isteklere muhalefet etmektir.”149
***
145.Abdülkerim el-Kuşeyrî, Risale, Beyrut: Dârü’l-Hayr, 1416/1995, s.280; Mahir İz, Tasavvuf, İstanbul: Kitabevi Yayınları, 1990, s. 62.
146 Kuşeyrî, Risale, s. 280.
147 Kuşeyrî, Risale, s. 280.
148 Bu tarifler için bk. Süyûtî, Te’yîdü’l-Hakîka, vr. 7
149 Süyûtî, Te’yîdü’l-Hakîka, vr. 37a.
·
21 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.