Kemal Tahir’in Esir Şehir üçlemesinin üçüncü kitabı. Ben bu kitabı büyükdedemin 1972 yılında aldığı Sander Yayınlarının baskısından okudum. Büyükdedemin izlerinden gitmek kitabı benim için daha özel kıldı. İlk kitap Birinci Dünya Savaşından hemen sonra, İstanbul’un işgal yıllarında başlayıp kahramanımız Paşaoğlu Kamil Bey’in Kurtuluş Savaşı yıllarında hapishane günleri ile bitiyordu. Yol Ayrımı’nın daha ilk satırlarında hikayenin bıraktığımız yerden devam etmeyeceği belli oluyor. 1930 yılında geçen kitabın ilk sayfalarından sonra ise dönemin tarihi olaylarına daha çok yer verileceği anlaşılıyor. Kitap Madrabazlık, Kuvayı Milliyeciler ve Yol Ayrımı olmak üzere üç bölümden oluşuyor. İlk bölümde insan tamamen başka bir kitap okuyor hissine kapılıyor. Tanıdığımız karakterler, bildiğimiz hikayeler bu bölümde yer almıyor. Madrabazlık bölümü Serbest Partinin kurulmasını, bu sırada yaşanan karışıklıkları, yapılan devrimlerin hayatlara etkisini, Kurtuluş Savaşından galip çıkmış yorgun bir halkın biraz da ne yapacağını bilememezlik şaşkınlığını anlatıyor. Aralarda anlatılan hikayelerde, geçen yedi yılda güçlerini kendi çıkarları için kullanan bürokratların geldiği durumu, yapılan düzenbazlıkları aktarıyor yazar. İkinci bölümde ise nihayet tanıdık kahramanlar görmeye başlıyoruz. Kamil Bey’in ikinci kitapta merakta bıraktığı hikayesini, eşinin son durumunu, Kuvayı Milliyeci arkadaşlarının bir kısmını bu bölümde görüyoruz. Yazar kahramanlarımız üzerinden bu sefer de zaferden sonra Kuvayı Milliyecilerin durumuna ışık tutmaya çalışıyor. Bu yüzden başlarından geçenler konusu fazla ayrıntıya girilmeden anlatılıyor. Son bölüm bu kitapta tanıdığımız yeni kahramanların, aslında Cumhuriyet çocuklarının, Kuvayı Milliyecilerin çocuklarının yollarına nasıl devam ettiklerini göstererek son buluyor. Kitap genel olarak tanrısal bakış açısı ile anlatılıyor. Yazar kurduğu karakterler üzerinden yer yer yaşanılanların eleştirisini de yapıyor. Kronolojik olarak ilerleyen olaylar anlatılırken kimi zaman geri dönüşler yaparak boşluklar dolduruyor ya da tarihi bir olayı anlatıyor. Kişiler arasında yaşanan diyaloglara sık sık yer vererek sahneleme yöntemine başvuruyor. İlk iki kitap, özne durumundaki Kamil Bey’in başından geçenlere, iç dünyasına odaklanmışken Yol Ayrımı çok daha genel, bütün bir topluma göz atan bir kitap. Son olarak, kitap bende buruk bir his bıraktı. Şanlı bir zafer, nice yorgunluklardan sonra, peki bu son Kurtuluş zaferinden sonra ne olacak? Canla başla çabalayan insanların düştüğü boşluk, bazılarının hayal kırıklıkları, savaşmadan nasıl yaşanacağını bilemeyen bir nesil... “Teslim olmak başka şey Esir düşmek başka Seni sevmek başka bir şey hürriyet Uğrunda dövüşmek başka”

Yol AyrımıKemal Tahir · İthaki Yayınları · 20192,892 okunma

·

3 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Deniz