Not: Kitabın özeti niteliğinde olan giriş bölümünü inceleme niyetine buraya yazmayı gerekli gördüm. Metin, eserin içindendir. Doktrin olarak hayat bilgeliğinin, eudaemonia'yla aşağı yukarı eşanlamlı olması muhtemeldir. Eudaimonia olabildiğince mutlu yaşamayı öğretebilir, daha doğrusu bu ödevi iki kısıtlama koyarak yerine getirebilir: Yani Stoacı zihniyet ve Makyavelizm etkisi yaratmadan. Nitekim feragat ve yoksunluk yolu olan ilkinde bilgi, sıradan insanı hesaba kadar ve o da bu yolda kendi mutluluğunu arayamayacak kadar (genellikle duyusal) arzuyla doludur. İkincisinde, yani kendi mutluluğuna geri kalan diğer herkesin mutluluğu pahasına ulaşmanın maksimi olan Makyavelizmdeyse bunun için gereken akıl, sıradan insanda öngörülebilir değildir. Şu halde eudaimonia'nın alanı, Stoacılık ile Makyavelizm arasında bir yerdedir; gerçi her iki aşırı uç da daha kestirmedir; fakat hedefe giden yollarının başarısızlığına mahkûm olduğu göz önünde bulundurulursa eudaimonia büyük bir feragatte bulunmadan ve kendini zapt etmeden, amaçları için olası araçları gözetmekten başka bir şey yapmayan diğerleri olmadan, nasıl olabildiğince mutlu yaşanabileceğini öğretir. En başta pozitif ve kusursuz bir mutluluğun imkânsız olduğu önermesi yer alır; oysa sadece nispeten daha az acı çekilen bir durum beklenmelidir. Bununla birlikte bu konudaki kavrayışımız, hayatın izin verdiği mutluluğa erişmemize büyük ölçüde yardımcı olabilir. Üstelik bunun araçları sadece kısmi olarak bizim elimizde olsa bile: gücümüz dahilinde olan. Dahası bu da iki maddeye ayrılır: 1) kendimize karşı davranışımıza ilişkin kurallar 2) başka insanlara karşı davranışımıza ilişkin kurallar. Bu iki maddeye ayırmadan önce hedef daha yakından belirlenebilir, yani mümkün olduğu belirtilen insan mutluluğunun özünün ne olduğu ve bunun için neyin esas teşkil ettiği tartışılabilir. En başta: Neşeli bir mizaç, mutlu bir ruh hali. Bunu acı ve sevinç kapasitesi belirler. Ama öncelikle yakından ilintili ve neredeyse vazgeçilmez koşulu olan beden sağlığı. Üçüncüsü; iç huzuru. "Anlayışlı olmak, mutluluğun ana parçasıdır." (Sophokles, Antigone) "Düşünmemekte hoş bir hayat vardır." (Sophokles, Aias) Dördüncüsü; dışsal şeyler: Çok küçük bir ölçü. Epikuros'un 1) doğal ve gerekli 2) doğal ve gerekli olmayan 3) ne doğal ne de gerekli olan şeklindeki gruplandırması. Yukarıda belirtilen iki grupta sadece tüm bunların nasıl edinileceği öğretilmelidir. (En iyisini her yerde doğa yapar. Yine de bize bağlı olan şeyler vardır.) Bu, hayat kurallarının sıralanmasıyla gerçekleşebilir. Fakat bu kurallar birbirini pêle mêle (karışık bir şekilde, karman çorman) izlememeli, tam tersine her biri yine altbölümlere ayrılan başlıklar altında toplanmalıdır.

Mutlu Olma SanatıArthur Schopenhauer · Can Yayınları · 202013bin okunma

·

7 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.