Newton Dönemi
Newton'un dünyası insan eylemlerine atıfta bulunmadan da anlaşılabilir bir dünyadır. Aristo'ya göre hareketi izah etmek için hem onun mekanik itme ve çekme etkilerini bilmek, hem de olayın "niçinlerini", yani insansal amaç ve hedeflerini de bilmek gerekiyordu. Bir at arabası yol üzerinde niçin hareket eder? Çünkü atlar onu çeker ve yol ise direnç gösterir demek olayın sadece bir nedenidir. Diğer bir nedeni ise tüccarın geçimini sağlamak için pazarda ürün satmak zorunda olması ve bu nedenle arabaya atları bağlayıp yola çıkmış olmasıdır. Fakat Newton'a göre at arabasının hareketi, insan eylemlerine atıfta bulunmadan sadece kütleler ve kuvvetler ile izah edilmelidir. Eğer insan hareketleri de olaya dahil ise, bunlar da nihayetinde sadece mekanik itme ve çekme etkileri ile açıklanmalıdır. Newton'un dünyası öyle bir sahnedir ki, onda hareket eden şeyler sadece kütlelerdir ve bu kütleleri hareket ettiren şeyler ise sadece kuvvetlerdir. Bu dünyayı, tıpkı bir akvaryumu inceler gibi tahlil edebiliriz. Biz gözlemciler sanki gözlediklerimizden bağımsızmışız gibi, içindekileri etkilemeden bu dünyaya dışarıdan bakabiliriz. Elbette bir ölçüm yapmak, üzerinde ölçüm yapılanı etkileyebilir. Ancak bu etki önceden öngörülebilir ve prensipte istenen en asgari seviyeye kadar azaltılabilir. Bu nedenle bilim insanları, kendilerini ölçtüklerinin dışında tutabilir ve hakkında bilgi edindikleri şeyden kendilerini soyutlayabilirler. Newton dönemi, bilim insanlarının doğa üstü planlara, tasarımlara ve amaçlara müracaat etmeden doğanın yasalarını mekaniksel ve matematiksel olarak inceleyebildikleri bir dönem olarak kayda geçmiştir.
Sayfa 17 - İstanbul Bilgi Üniversitesi YayınlarıKitabı okudu
·
4 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.