Ömer Hayyam
( 18 Mayıs 1048 - 4 Aralık 1131)
Kitaba başlamadan önce ön hazırlık amacıyla biyografisini okudum ve o dönemin tarihi hakkında da biraz araştırma yaptım.
Iyi ki de yapmışım. Zira kitap beklediğimin çok çok üstünde çıktı.
Şimdiye dek rubaileri ile ön plana çıkardığım Ömer Hayyam'ın aslında üst düzey bir matematikçi, düşünür ve mistik bir insan olduğunu keşfettim.
Kitap, 1071 malazgirt savaşı'yla başlıyor. Hayyam, bu savaşa katılan iki hükümdarın ( Sultan Alp Arslan - Diyojen) öleceğini ve Selçuklu tahtına Melikşah'ın geçeceği kehanetinde buluyor. Savaştan kısa bir süre sonra da bu kehanet gerçekleşiyor. Melikşah da bu kehanetin sahibi Ömer Hayyam'ı saraya davet ediyor. Çünkü Hayyam'ın büyücü ya da falcı değil gerçek bilim insanı olduğuna inanıyor. Hayyam gerek duruşuyla gerekse çevresindeki insanların kendisine kurduğu tuzaklarla başa çıkma konusunda başarılı sınavlar verince bilim meclislerinde sıkça anılan bir isim hâline geliyor. Genç yaşta hem statüsünün hem de zenginliğinin arttığı bu dönemde düşmanları da doğal olarak artıyor. Ancak hem Melikşah'ın hem de vezir Nizamülmülk'ün himayesinde olduğu için kimse kendisine kötü niyetle yaklaşmaya cesaret edemiyor.
Kitaba adını da veren Yıldızların Efendisi unvanına kavuşmak için de bir kule istiyor. Bu kulede gökyüzünü, ayın yıldızların, güneşin hareketini inceliyor. Bunu incelerken de Dünyanın döndüğü'nü keşfediyor. (Bir çok kişiye inandıramıyor ama olsun)
Sonrasında yaptığı celali takvim de kariyerinin zirvesine çıkmasını sağlıyor. Ki bu takvim, bugün bile 5000 yılda bir gün hata vermekteymiş. Şu an kullanılan Gregoryen takvim ise 3000 küsur yılda bir hata veriyormuş.
Matematik alanında da 3 bilinmeyenli denklemler çözebilen, pascal üçgeni olarak bildiğimiz binom açılımının da Ömer Hayyam'a ait olduğunu öğreniyoruz. (Lisedeyken matematik öğretmenimiz söylemişti ama insan kendisi okuyunca tuhaf oluyor .d.d)
Felsefi olarak da akıl ve sağduyuyu benimseyen Hayyam'ın, kendi kullandığı kule, mahkemede suçlu bulunmasından ötürü yağmalanıyor ve Oklid'e yazdığı şerhler başta olmak üzere tüm bilgileri yanıp kül oluyor. Işte bu yüzden de Hayyam, bugün hakkında nadir bilgi sahibi olunan birisi. Hasan Sabbah ile yolları birleşen Hayyam, mahkemeden sonra yalnızlığa terk ediliyor.. kendisi tüm malvarlığını Ayşe ve Ishak adındaki cariye ve hizmetçilerine bağışlıyor. Kitabın son bölümünde de yalnızlığa mahkum edilen Hayyam'a Mısır'dan mektup geliyor. Mısır hükümdarı ile Hasan Sabbah, Hayyam'ı Mısır'a davet ediyor...
Elimden geldiğince spoiler vermemeye gayret ettim..
Ben ve okudum pişman değilim, bir çok kişi de pişman olmaz kanısındayım..
