''Seyahatname-i İbrahim Bey veya Vatanseverlik Belası'' başlığı eseri tam olarak yansıtıyor. Kanımca eser hem seyahatname hem de siyasetname özelliği taşıyor. Ateşli bir vatansever olarak Mısır'da yaşayan İbrahim Bey, babasının vefatından sonra memleketi İran'a gitmeye karar verir. İbrahim Bey, Mahbube isimli bir akrabasını sevmektedir lakin onun en büyük aşkı “İran Hanım” olarak nitelendirdiği vatanıdır. İran'a seyahat kararına kadar Mısır'da kendisine İran'dan haber getirenlerle hep tartışmış, hatta kavga etmiştir. Gelen herkes İran'ın harap halinden ve yozlaşmış insanlarından bahsetmektedir. İbrahim Bey ise hayallerindeki İran'a hiç toz kondurmamış, memleketinden haber getirenleri hainlikle ve dinsizlikle suçlamıştır. İran'a öğretmeni de olan Yusuf Amcası ile birlikte gitmiştir. Seyahat boyunca Yusuf Amca (zavallı adam) hem İran'ın kötü insanlarıyla hem de İbrahim Bey'in dil belası yüzünden başlarına iş açmasıyla mücadele etmiştir. İran şehirlerinde ''Nereye gitsen gökyüzü aynı renktedir''. Ulema, tüccar, yönetici, köylü neredeyse herkes yozlaşmadan payını almıştır. Hiç kimse vatanın ve insanlarının gelişmesi için çalışmamakta, aksine hukuk bilmezlik her yerdedir. İbrahim Bey şahit olduğu bu hal karşısında son derece üzgün bir şekilde girdiği pek çok mecliste derdini anlatmak istese de kimse ona kulak asmamıştır. Roman 19.yy 'da geçiyor olsa da özgürlük, eşitlik, adalete erişim hakkı, sağlık hakkı, yaşama hakkı, düşünce özgürlüğü ve yazı (basın) hürriyeti gibi temel insan haklarına vurgu yapılmıştır. Eserin 1896 yılında kaleme alındığı dikkate alındığında kıymeti daha net anlaşılacaktır. Yazarın önsöz ve sönsöz kısmında düşünce özgürlüğü ve yazı (basın) hürriyeti konularında yaptığı tespitler kanımca hala geçerliğini ve önemini korumaktadır. Yazar İran'ın içinde bulunduğu duruma rağmen sonsözde ümitvar bir tavır takınmıştır; ''Bu perişan durumdan hiçbir zaman ümitsiz olmamak lazım, çünkü bir milletin azim ve gayreti karşısında hiçbir güçlük direnemez.'' Neden Okumalı? Yazıldığı dönemin siyasal, toplumsal ve kültürel özelliklerini yansıtan, insanların yaşadıkları zor koşulları eleştirel bakış açısıyla anlatan bu eser, sosyal bilimler alanında çalışan araştırmacılar için eşsiz bir kaynak niteliğindedir. Eleştirmenler, eserin İran meşrutiyet inkılâbının gerçekleşmesinde sahip olduğu sosyal önemi sıklıkla vurgulamaktadır. Avrupaî tarzda yazılan ilk Farsça toplumsal roman olması bakımından da tarihî bir öneme sahiptir. Not: Eser aslında 3 cilttir. Alter Yayıncılık tarafından çevrilen 1.cilt olayların esasını teşkil etmektedir.

Seyahatname-i İbrahim Bey veya Vatanseverlik BelasıHacı Zeynel Abidin-i Meragai · Alter Yayıncılık · 20192 okunma

·

14 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Yasin Dinçer