Kurâna Göre Resulullahın Tebyîn Görevinin Anlamı
Tebyin açıklamak anlamına gelmektedir
Pek çok âyette Kitabın apaçık olduğu belirtilmektedir Bir âyet şöyledir
Elif Lâm Râ Bunlar,apaçık Kitabın âyetleri dir (Yusuf 12/1)
Âyetlerin açıklanma işini Yüce Allah üzerine almıştır Yani açıklamaları O yapmıştır Bir âyette şöyle buyrulmaktadır
Onunla acele hüküm vermek için dilini hareket ettirme Onu toparlamak ve Kurân kümeleşmiş haline getirmek bizim işimizdir Toparladığımızda hemen Kurânına anlam kümesine uy Zaten onu açıklamak bizim işimizdir (Kıyâmet 75/16–19)
Yüce Allah açıklama işini üzerine alma sebebi olarak da şöyle buyurmaktadır
Elif Lâm Râ Bu âyetleri hakîm ve habîr olan Allah tarafından muhkem kılınmış ve de açıklanmış bir kitaptır Böyle olması Allahtan başkasına kulluk etmemeniz içindir De ki Ben de Onun tarafından size uyarı yapan ve müjde veren biriyim (Hûd 11/1-2)
Kitabın ayetleri Allahtan başkasına kulluk etmememiz için Yüce Allah tarafından muhkem kılınıp açıklandığına göre kitabın açıklamaya ihtiyacı yoktur Bize düşen Yüce Allahın yapmış olduğa açıklamalara bir usul çerçevesinde ulaşma gayreti göstermektir Bizden istenen başkalarının söyledikleri değil Kitabın bildirdikleridir Yüce Allah şöyle buyurmaktadır
Elif Lâm Mim Sad Bu sana indirilen Kitaptır Ondan dolayı içinde bir sıkıntı olmasın Onunla uyarıda bulunasın ve müminler için bir tezkîr olsun bilgilerini kullansınlar diye indirilmiştir Rabbinizden size ne indirilmişse ona uyun Allah ile aranıza koyduğunuz velilere uymayın Ne kadar az tezekkür ediyor bilgilerinizi ne kadar az kullanıyorsunuz (Arâf 7/1-3)
Bu durumda tebyin kelimesinin nebî ve rasullere nisbet edilmesi onların Kitaplarda olanı ortaya koymaları anlamında olmalıdır
Senden önce de ancak kendilerine vahyettiğimiz birtakım erkekleri peygamber olarak gönderdik Eğer bilmiyorsanız ilim sahiplerine sorun O peygamberleri apaçık belgeler ve kitaplarla gönderdik. İnsanlara kendilerine indirileni açıklaman ve onların da üzerinde düşünmeleri için sana bu Kurânı indirdik (Nahl 16/43-44)
Her iki âyette de zikir kelimesi geçmektedir Rasûlullaha indirilen zikir yani Kurân önceki kitapları tasdik etmektedir Yukarıdaki iki âyette buna dikkat çekilmektedir Böylelikle Ehl-i Kitap ellerindeki kitapla Kurânı karşılaştırdıklarında Kurânın Allahın Kitabı olduğunu anlayacaklardır Nitekim bunu itiraf edip gereğini yapanlar olduğu gibi, görmezlikten gelenler de olmuştur Burada Rasûlullahın Kurânla tebyini önceki kitaplarda olanların Kurânda açıkça ortaya konması anlamındadır Zaten Rasûlullah’ın tebyininin Zikirle yani Kurânla olacağı âyette bildirilmektedir Şu âyetler konuya daha da açıklık getirmektedir
Senden önce de ancak kendilerine vahyettiğimiz bir takım erkekleri peygamber gönderdik Eğer bilmiyorsanız ilim sahiplerine sorun Biz onları yemek yemez bir beden yapısında yaratmadık Onlar ölümsüz de değillerdi Sonra onlara verdiğimiz sözü yerine getirdik Kendilerini ve dilediğimiz kimseleri kurtardık Haddi aşanları ise helak ettik Andolsun size içinde size indirilenlerin olduğu bir kitap indirdik Hâlâ aklınızı kullanmayacak mısınız (Enbiya 21/7-10)
Surenin devam eden âyetlerinde Ehl-i Kitabın ellerindeki Kitap ile Kurânı karşılaştırmaları istenmekte ve şöyle denilmektedir
Yoksa ondan başka ilahlar mı edindiler De ki Haydi getirin delilinizi İşte benimle beraber olanların Kitabı ve işte benden öncekilerin Kitabı Şüphesiz çokları hakkı bilmezler de bu sebeple yüz çevirirler Senden önce gönderdiğimiz bütün peygamberlere Şüphesiz benden başka hiçbir ilah yoktur Öyleyse bana ibadet edin diye vahyetmişizdir
(Enbiya 21/ 24-25)
Karşılaştırma Rasûlullaha da teklif edilmekte ve şöyle buyrulmaktadı
Sana indirdiğimiz şeyden şüphe ediyorsan senden önce indirilmiş kitabı okuyanlara sor Doğrusu Rabbinden sana aynı gerçek gelmiştir Sakın şüphelenenlerden olma (Yunus 10/94)
Kurân önceki kitapların Arapça olarak indirilmiş şeklidir Âyette şöyle buyrulmaktadır
Ondan önce de bir rahmet ve rehber olarak Musanın kitabı vardır Bu da, zulmedenleri uyarmak ve iyilik yapanlara müjde olmak üzere Arap lisanıyla indirilmiş doğrulayıcı bir kitaptır (Ahkâf 46/12)
Arapça olarak indirilen Kurândakiler önceki kitaplarda da vardı Ellerinde kitap olanlar bunu biliyorlardı İlgili âyetler şöyledir
Andolsun ki biz düşünüp öğüt alsınlar diye sözü vahyi birbiri ardınca yetiştirmişizdir aralıksız vahiylerimizi göndermişizdir Ondan Kurandan önce kendilerine kitap verdiklerimiz ona da iman ederler Onlara Kuran okunduğu zaman Ona iman ettik Çünkü o Rabbimizden gelmiş hakikattir Esasen biz daha önce de müslüman idik derler
Şüphesiz bu Kurân âlemlerin Rabbinin indirmesidir Uyarıcılardan olasın diye onu güvenilir Ruh Cebrail senin kalbine apaçık Arapça bir dil ile indirmiştir Şüphesiz bu Kurânın indirileceği öncekilerin kitaplarında da vardı İsrailoğulları bilginlerinin onu bilmesi onlar Mekke müşrikleri için bir delil değil midir Biz onu Arapça bilmeyenlerden birine indirseydik ve o da bunu kendilerine okusaydı yine buna inanmazlardı (Şuara 26/ 192-199)
Allahı görmezlik edenler Sen elçi olarak gönderilmiş değilsin derler De ki Aramızda Allahın ve o Kitabın bilgisine sahip olanların şahit olması yeter (Ra’d 13/43)
Rasûlullah Ehl-i Kitabın Kitaptan gizledikleri ve ihtilafa düştükleri şeyleri Kurânla ortaya koymuştur Bu diğer peygamberler için de geçerlidir İlgili âyetler şöyledir
Ey Ehl-i kitap Resûlümüz size Kitaptan gizlemekte olduğunuz birçok şeyi açıklamak üzere geldi birçok kusurunuzu da affediyor Gerçekten size Allahtan bir nur apaçık bir kitap geldi (Mâide 5/15)
Allaha andolsun senden önceki ümmetlere peygamberler gönderdik Fakat şeytan onlara işlerini güzel gösterdi O bugün de onların dostudur ve onlar için elem dolu bir azap vardır. Sana Kitabı ancak ayrılığa düştükleri şeyleri onlara açıklaman için ve iman eden bir topluma doğru yolu gösterici ve rahmet olarak indirdik (Nahl 16/63-64)
Esasında âyette insanların ihtilafa düştükleri şeyin kim tarafından beyan edildiği açıkça belirtilmektedir Âyette insanlara ihtilafa düştükleri şeyi açıklaması için Rasûlullaha kitap indirildiği bildirilmektedir Yani Rasûlullah kendisine verilen Kitapla yapacaktır bu açıklamayı Dolayısıyla bu tebyin bir şeyin bildirilmesi ortaya konması anlamındadır Nitekim ihtilafa düşenlere ahirette yapılacak açıklama için Kurânda Tebyin hüküm verme haber verme kazâ tafsîl kelimeleri birbirinin yerine kullanılmaktadır İhtilaf edilen şeylerin açıklığa kavuşturulmasının Kitapla olduğuna dair şu âyetler dikkat çekicidir
Gerçekten bu Kurân İsrailoğullarının üzerinde çekişip durdukları konuların pek çoğunu aydınlatmadadır (Neml 27/76)
İsrailoğullarının ihtilaf ettikleri pek çok şeyi Kitap anlattığına göre Rasûlullah kendisine indirilen bu Kitap vasıtasıyla açıklamada bulunmuştur
İnsanlar tek bir topluluktu Sonra Allah onlara müjde veren ve uyarıda bulunan peygamberler gönderdi Onlarla birlikte gerçeği içeren kitap da indirdi ki ayrılığa düştükleri konularda insanlar arasında hakemlik yapsın Kitapta ayrılığa düşenler kendilerine Kitap verilenlerden başkası olmadı O açık belgeler geldikten sonra birbirlerinin haklarına göz diktikleri için böyle oldu Sonra Allah inanmış olanları anlaşamadıkları konuda kendi izniyle doğruya ulaştırdı Allah düzenine uyanı doğruya yöneltir (Bakara 2/213)
Âyete göre insanların ihtilaf ettikleri konularda peygamberlerin hüküm vermesi için Allah kitap göndermiştir O halde açıklama Kitapla olmaktadır Zaten yine âyetin son tarafına göre ihtilaf ettikleri konularda inananları doğruya ulaştıran Allahtır. Bu da Kitap vasıtasıyla olmaktadır Şu âyette de bu vurgulanmaktadır
Ayrılığa düştüğünüz herhangi bir şeyde hüküm vermek Allaha mahsustur İşte bu Allah benim Rabbimdir Ona dayandım ve Ona yönelirim (Şûrâ 42/10)
Esasında ihtilafa düştükleri şeyler de Kitaptakiler hakkındadır
Bu böyledir çünkü Allah o Kitabı gerçeği içerir halde indirmiştir Kitap konusunda anlaşamayanlar ise elbette derin bir ayrılığa düşerler (Bakara 2/176)
Kendilerine o açık âyetler geldikten sonra ayrı düşen ve ihtilaf çıkaranlar gibi olmayın Böylelerinin payına düşen büyük bir azaptır
(Âli İmrân 3/105)
İnsanların ihtilafa düştükleri şeyden dolayı Ahirette hesaba çekilmeleri için ihtilafa düştükleri şeyin bu dünyada açık seçik ortaya konması gerekir Bu kitapla olur Mesela insanların yeniden dirilme konusunda inkar ve şüphe etmeleri gibi Kitapta bu gerçek açıklanmış olmasına rağmen kimileri bunu inkar edecek ve bu gerçeği ahirette anlayacaklar Allah şöyle buyurur
Allah ölen kimseyi tekrar diriltmez diye bütün güçleriyle yemin ettiler Hayır bu Allahın verdiği hak sözdür ama bunu insanların çoğu bilmezler Tekrar diriltecek ki görüş ayrılığına düştükleri şeyi onlara açıklasın ve Allahı görmezlikten gelenler yalancı olduklarını öğrensinler (Nahl 16/38-39)
Şu âyetlerde geçen tebyin kelimeleri gizlenenlerin saklananların açıkça ortaya konması anlamındadır
İndirdiğimiz açıklayıcı âyetleri ve ana yolu bu Kitapta insanlara açıkladığımız halde onları gizleyenler İşte Allah onlara lanet edecektir Lanet edecek olanlar da lanet edecektir Tevbe edip kendini düzelten ve onları açıklayanlar başka Onların tevbesini kabul ederim Ben tevbeleri kabul ederim ikramım boldur Âyetlerimizi görmezlikten gelen ve görmez halde iken ölenler Allahın meleklerin ve bütün insanların laneti işte onların üzerinedir Onlar sürekli o lanet altında kalırlar Ne azapları hafifletilir ne de ara verilir Sizin ilâhınız bir tek ilâhtır Ondan başka ilâh yoktur İyiliği çok ikramı boldur (Bakara 2/159-163)
Ey Kitab ehli Kitaptan gizlediğiniz birçok şeyi size açıklayan birçoğunu da affeden Elçimiz geldi Size Allahtan bir nur ve açık bir kitap geldi (Maide 5/15)
Âyetlerde görüldüğü şekliyle tebyin yani Kitaptakilerin olduğu gibi tebliğ edilmesi herkesin yapması gereken şeydir Şu âyette bu açıkça belirtilmektedir
Hani Allah, kendilerine kitap verilenlerden Onu Kitabı mutlaka insanlara açıklayacaksınız onu gizlemeyeceksiniz diye sağlam söz almıştı Fakat onlar verdikleri sözü arkalarına atıp onu az bir karşılığa değiştiler Yaptıkları bu alış veriş ne kadar kötüdür (Al-i imran 3/187)
Kitaplardakilerin olduğu gibi ortaya konmaması yani saklanması durumunda Allah’ın lanetinden bahsedilmektedir Bu saklama işi bazı âyetlerin kitaplardan silinmesi şeklinde değil de âyetlerin bağlantılarının kopartılarak kitapların tahrif edilmesi şeklinde anlaşılmalıdır
Allahın indirdiği kitapla her şeyin açık açık anlatılabilmesi için rasullerin o toplumun diliyle gönderilmeleri gerekir İlgili âyet şöyledir
Biz her elçiyi kendi toplumunun dili ile gönderdik ki onlara açık açık anlatsın Bundan sonra Allahsapıklığı tercih edeni sapık sayar hidayeti tercih edeni de yoluna kabul eder Güçlü olan o doğru karar veren odur
(İbrahim 14/4)
Muhatapların tebliği anlayabilmeleri için elçilerin kendi toplumlarının diliyle gönderilmiş olması tabiidir İlgili âyetler şöyledir
Gerçekten Biz Kurânı kendi dilinle bildirip onun anlaşılmasını kolaylaştırdık sakınanları müjdeliyesin karşı koyanları da uyarasın diye (Meryem 19/97)
Biz o Kurânı senin dilinle bildirerek anlaşılmasını kolaylaştırmış olduk öğütlensinler diye (Duhâ 44/58)
Ey Kitab ehli elçilere ara verildikten sonra size açıklama yapan Elçimiz geldi Bize müjdeci ve uyarıcı biri gelmedi diyebilirdiniz ama işte müjdeci ve uyarıcı geldi Allah her şeye gücü yetendir (Mâide 5/19)
Âyette insanların kendilerine müjdeci ve uyarıcı gelmedi dememeleri için müjdeci ve uyarıcı olarak onlara açıklama yapan Rasûl geldiği bildirilmektedir Rasûlullah müjde ve uyarılarını Kitaptan yaptığına göre âyette sözü edilen açıklamalar vahyin tebliğinden başka bir şey olamaz Şu âyetle birlikte değerlendirildiğinde Rasûlullahın getirdiği ve açıklama yaptığı şeyin ne olduğu daha iyi anlaşılmış olacaktır
Ey Kitab ehli Kitaptan gizlediğiniz bir çok şeyi size açıklayan bir çoğunu da affeden Elçimiz geldi Size Allahtan bir nur ve açık bir kitap geldi (Maide 5/15)
Kurânda tafsîl kelimesi ile de Kurânın Allah tarafından açıklandığı dolayısıyla mufassal bir kitap olduğu belirtilmektedir
Pek çok ayette Kuranın Allah tarafından açıklanmış bir kitap olduğu bildiriliyorsa hiç kimsenin onu açıklamak gibi bir görevi ve yetkisi olamaz Bize düşen görev Allahın yapmış olduğu açıklamaları tespit etmeye çalışmaktır Bu da onun göstermiş olduğu usulün takip edilmesi ile mümkün olur
EN DOĞRUSUNU ALLAH AZZE VE CELLE BİLİR
46 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.