Dil-Din-Felsefe (:Kitabımızın önermesi, bazen öylesine söylenmiş, "yerindeliği" dikkate alınmamış kelimelerin toplumsal şuur oluşturmada etkisi büyük olabilir. Bi bakıma Edward N. Lorenz' in kaos teoreminin bir açıklaması şeklinde görülebilir, zira burdaki kelebek kelimeler; kasırga ise toplumsal deformasyondur. Kitabımızın türü denemedir. Argümantasyon olarak felsefe ve din temele alınmıştır.
Ülkemizde bir kimlik sorunu vardır Özdenören' e göre. Orijin bir kimlik oluşturma yolunda üç farklı kırılma görür. Tanzimat, Meşrutiyet ve Cumhuriyet' tir. Ümmet bilincinin zayıflamaya başlamasını Tanzimat' a kadar götürür. Zira modernleşme ve yenileşme hareketlerinin teknik ve fen ile sınırlı olmadığını, Batı gibi düşünmenin İslamiyet' e zarar verdiğini düşünür. Bi bakıma kimlik sorununun Padişahın yetkilerinin sınırlanmasıyla hilafetin de zarar gördüğünü ve dolayısıyla İslamı referans almak yerine maddeciliği referans alınmaya başlandığı düşünülür. <<Ben İslam' ı geleneğimizin değil fakat kimliğimizin referans noktası olarak kabul ediyorum>>
Nitekim bu durum Meşrutiyet ile taçlandırılmış ve son olarak Cumhuriyet ile tamamen çözülmüştür.
<<Deyim yerindeyse Batı' yı safça denebilecek bir coşkuyla ve bir hesaplaşma ihtiyacı duymadan kabullendik>>
Kavramlar üzerine oldukça kafa yorar Özdenören. Ziya Gökalp' i dilde uydurma kelimeler türeterek, edebî camiayı peşinden sürüklediğine ve yine kendi deyimiyle toplumun hesaplaşmaya gitmeden bu kelimeleri sorgusuz sualsiz kabul ettiğinden yakınır. <<Birçok Batı kökenli kelimelere yerli kıyafetler giydirebilmek için, olmadık gayretler gösterilmiştir. - Bu tür düşünürlerimizin en kabadayılarının (söz gelimi Ziya Gökalp ve izleyicileri) ileri sürdüğü görüşler, sonunda Batı kültürü ile kendi kültürümüz arasında bir uzlaşmaya varma noktasında düğümlenmiştir. >>
Dipnot: Öğretmenlerin de kullanacağı dilin esnekliği nedeniyle derinlemesine bilgi sahibi olmalıdır. Zira dilde yapılacak bir hata öğrenci düşüncesinde bir hataya ve dolayısıyla davranışta da hataya sebebiyet verebilir.
Özdenören İslam' ın akılcı değil akla uygun olduğunu savunur (Rasyonalizm' e eleştiri.) Zira akıl ona göre güvenli bir liman değildir. Aklî olan şey başka bir devirde akilane olmayabilir. <<İslam' da belki aklı aşan hüküm vardır fakat akla aykırı hüküm yoktur.>>
Sonu izm' le biten her şeyin Batı icadı olduğunu ve insan aklını sınırladığını, bunları bilmenin yararı olacağı düşünülmekle birlikte körü körüne bağlanmanın insanı maddeciliğe iteceği düşünülür.
Yine Hümanizm' in Hristiyanlığa karşı geliştirilmiş bir düşünce yöntemi olduğunu söyler Özdenören. Hristiyanlık skolastik döneminde halk canından bezdirilmişti ve Hümanizma halka bir kimlik verdi. Onu değerli gördü ve insanları kendi şemsiyesi altında topladı.
Kilisenin skolastik düşüncesinin şiddetini artırdığını ve buna karşılık Avrupa' daki reform hareketlerine yenildiğini, bilimin hayati işleri düzenleme yolundaki inancın toplumu maddeciliğe ve "5 duyu organıyla algıladığım doğrudur" inancıyla desteklenerek kendisine ciddi bir yer edindiğini öngörür. Fakat din ispatlanacak bir bilim değildir.
Kültürün göreceli olduğunu düşünür. Din bir kültür fenomeni değildir, aksine din kendine mahsus bir kültür ortamı yaratır.
Kapitalizm ve Sosyalizm üzerine...
Doğu, kapitalizmin bazı sistemlerini kendilerine ithal ederken, Batı da Sosyalizmin bazı özelliklerini (emeklilik, çocuk işçiliğinin yasaklanması, çalışma sürelerinin azaltılması, sigorta poliçesi) kendisine dahil etmiştir.
~~Kitapla kalınız~~
