Atalarımız demiş:
“Söz gümüşse, sükût altındır!”
Kuran mealen buyurmuş;
“Ey îmân edenler! Allah’tan sakının ve doğru söz söyleyin!” (Ahzab 70)
Hz. Peygamber aleyhissalâtu vesselâm Efendimiz de kendisine en hayırlı işin ne olduğu sorulduğunda bunun;
Ağzını göstererek, bir insanın “Hayır konuşmayacaksa susmak!” olduğunu ifade etmiş, “Konuştuklarımızdan dolayı hesaba mı çekileceğiz?” diye sorulunca da, soru soran Hz. Muaz’ın dizine hafifçe vurup ona şunları söyledi:
“Allah hayrını versin ey Muaz! İnsanları yüzüstü Cehenneme sürükleyen, dillerinin söylediğinden başka nedir ki?
Kim Allah’a ve ahiret gününe inanıyorsa, ya faydalı söz söylesin veya sussun, zararlı söz söylemesin! Sizler hayırlı söz söyleyerek kazançlı çıkınız; zararlı söz söylemeyerek rahat ve huzura kavuşunuz.” (Hâkim, IV, 319/7774)
Bu izahat çerçevesinde, insanın kıt ve nakıs bilgisi ile her konuda atıp tutması, nefsi hesabına zan ile hareket etmesi, bilir bilmez ahkam kesmesinin ne de çok olduğunu düşünürsek, gerçekten çoğu zaman susmanın büyük bir fazilet olduğunu görürüz.
Zor olan susmaktır; ama aslında susarak, konuştuğumuzdan fazla mesaj verdiğimizi de unutmayalım. Söz ağızdan çıkana kadar bizimdir, çıktıktan sonra herkesin olur.
Ama hakkı bilip te söylemeyenin dilsiz şeytan olduğunu ve büyük cihadın da emr-i bil maruf nehy-i anil münker olduğunu da asla akıldan çıkarmamak gerekir.
Kısacası yapmamız gereken, doğru yerde doğru şekilde konuşmak, doğruyu ve Hakkı konuşmak, bunun yapılamayacağı konu, ortam ve yerlerde de susmaktır.