Bazen okuduklarımız bizi yaşadığımız çağın dehşetinden korur, uzağa atar. Böyle kitaplar gereklidir insana. Bazen de okuduklarımız bizi o dehşetin odağına götürür, bütün vahşeti görmemize, yaşanan acılara tanıklık etmemize neden olur. Yoksa sağlar mı demeliydim?
Neticede bütün dehşetin kıyısından dolanıp mutlu olmak da mümkün. Ama düşünen için bu gerçekten mümkün müdür? Ya da dünyaya vicdan penceresinden bakan için gözünü kapatıp çağın dehşetinden uzaklaşmak...
"Cehennem, insanların acı çektiği yerdir" der bir bilge. Cehennemden, Almanya'dan, gaz odalarından, savaş meydanlarından, Çin'den, Japonya'dan yükselen seslere kayıtsız kalmak mümkün mü? Kayıtsız kalanın, insan kalma hakkı var mıdır? Gerçi çıkan seslerin hepsi acı çığlıkları değil. Neticede kan ve ölüm kusan iktidar aygıtına canla başla bağlı milyonlar var, çıkan biraz da onların sesleri. Ölüm Tanrısına inanıyor ve ölümü çağırıyorlar habire. Bunları da duymak gerekir.
Düşünmeyi öğrenen herkes sorgulamadığı bir bilgiyi kabul etmez. Tolstoy öyle der. Bu tür insanlar için Nazi Almanyası da Sovyetler Birliği de tehlikelidir. Totaliter rejimler düşünceye karşıdır. Stalin de "sözcükler kurşunlardan güçlüdür" minvalinde sözler etmiştir fakat Brecht gibi teslim alınamayan adamların işini sözcükler değil, kurşunlar bitirmiştir.
Pasifik Sürgünleri böyle bir kitap. Nasıl bir kitap? İnsanı ensesinden bastırıp 20.yüzyılın kanını, irinini, pisliğini görmeye zorlayan bir kitap. Hitler çılgınlığının ve bütün Almanları sürüklediği toplu akıl tutulmasının yarattığı tehditten kaçan aydınların sürgün yaşantılarının canlandırıldığı bir kitap. Alman tiyatrosunun en büyük ismi Bertolt Brecht, edebiyat ve düşün dünyasının dev ismi Thomas Mann ve daha başkaları...
Genç bir gazeteci Mann'a "bütün Almanların, Sürgünlerin imparatoru" der. Savaş bittikten sonra Almanya'yı o yönetmelidir. Sırf Thomas Mann için monarşi geri gelmelidir Almanya'ya. Fakat Thomas Mann, bir daha dönmeyecektir Almanya'ya. Savaş bugün bitse dahi dönmeyecektir.
