Mehmet Akif Hayatı, Eserleri ve Yetmiş Muharririn Yazıları ünvanı ile son zamanlarda intişar sahasına konulmuş olan eser, bu cins kitaplardan dır. Âsarı-İlmiye Kütüphanesi sahibi Eşref Edip, İstiklal Marşı şairi ile otuz sene arkadaşlık etmiş; beraber mecmua çıkarmışlar, bir dava uğrunda çalışmışlar,
1908 Meşrutiyetinden İstiklâl muharebeleri senelerine kadar İstanbul'da, Milli Mücadele yıllarında da Kastamonu'da ve Ankara'da birlikte yaşamışlar, Mehmet Åkif'in soyunu sopunu, hayatını, düşüncelerini, neşrettiği, etmediği eserlerini biliyor. Böyle bir adamın Mehmet Âkif hakkında neşrettiği eser
elbette mühim telākki edilmelidir. Eşref Edip, İstiklâl Marşı şairinin ölümünden sonra arkadaşına olan hürmet borcunu ödeme yolunda yazmağa başladığı eseri bir yılda bitirmiş, şairin ölümünün ilk yıldönümü münasebetile bastırıp çıkardı. Mehmet Âkif'in muhtelif zamanlara ait dört fotoğrafını, cenaze törenine ve mezarına ait iki resmi, el yazısının klişesini ve bestelenmiş olan birkaç man-
zumesinin notasını da ihtiva eden esere yetmiş muharririn gazete ve mecmualarda muhtelif zamanlarda Mehmet Âkif hakkında yazmış oldukları makalelerden bazı parçalar da alınıp konulmuş; Mehmet Âkif'in yakın dostu olan
bazı kimselerin onun hakkında yazdıkları uzun tetkikler, hatıralar, Mehmet Âkif'i son günlerde tedavi etmiş olan hekimin, şairin hastalığı ve ölümü
münasebetiyle verdiği izahat, Mehmet Âkif'in sağlığında kendi ağzından
zaptedilip şimdi neşredilen bazı hatır
yazdığı küçük küçük notlar.
Yedi yüz sayfalık büyük bir cilt ki içinde Mehmet Âkif'in şahsî, hususi, edebi
tercümeihali, ahbaplıkları, münasebetleri, düşünceleri, imân ve itikadı hakkında aradığımız her şeyi bulmak mümkündür.
ve nihayet Eşref Edip'in ona Eşref Edip'in neşrettiği kitap, galiba yazıldıkça ve yazılanlar toplandıkça matbaaya verilmiş olacak ki tam bir ilmî tasnife tâbi tutularak vücuda
getirilmiş değildir. Zengin bir malûmat ambarı mahiyetindedir. Fakat ne olsa ileride Mehmet Âkif'in gerek şahsı, gerek san'atı hakkında ilmî mahiyette tetkiklerde bulunacak olanlar, icap eden malzemeyi bu eserde kâfi ve hatta mebzul bir surette bulacaklar, bunlardan istifade edeceklerdir.
Eşref Edip'in himmetini takdirle yadetmek lâzımdır.