Yazarın bloğunu birkaç yıldır takip ediyorum, çeşitli makalelerini de okumuştum. “Devrim ve Direnç” geç 19 ve 20. yüzyıl İspanya’sını anlamak için bir özet niteliğinde, bilinmesi gereken terimlerin ve tarihi olayların basit açıklamalarını içeren bir kitap. Eğer bu döneme hakim hissediyorsanız, bilgilerinizi tazelemek için iyi bir kaynak olduğunu düşünüyorum. Yeni okuyucular için de gayet kolay bir dille yazılmış olduğundan, XIX-XX yüzyıl İspanya’sını tanımaya yardımcı olacaktır. Eleştiriler kısmına gelelim... Yazar önsözünde Türkçe karşılıkları olmayan ve *bilinmeyen* yer adlarını İspanyolca olarak kullanacağını belirtmiş. Küçük şehir isimlerinde bu yaklaşımı doğru bulsam da Endülüs’ten “Andalucía”, Katalonya’den “Cataluña”, Bask Ülkesi’nden ise “País Vasco” olarak bahsedilmesini çok yersiz buldum. Türkçe bir kitap yazarken özellikle bu gibi bilinen yer isimlerinin Türkçe karşılıklarını kullanmak gerekli. Ayrıca yer isimlerini İspanyolca (castellano) olarak tutarak amaç “kültüre saygı göstermekse”, o zaman Catalunya ve Euskadi terimlerini kullanması gerektiğini düşünüyorum. Yine politik olarak daha doğru olduğu için, özellikle İspanyolca dışında bir dilde kitap yazarken Katalan ve Bask şehirlerini yerel dillerde tutmak gerekli! Gerona değil Girona, Lérida değil Lleida gibi... Kitapta Katalanca parti ve kişi isimlerinde de yazım hataları mevcut maalesef, özellikle aksanlar neredeyse hiç doğru bir şekilde kullanılmamış. İç Savaş tarihiyle ilgili kısma gelince yazarın kişisel ilgisi nedeniyle isyancı kesimi daha detaylı incelediğini ve özellikle sol kanatta yaşanan çekişmeleri yeterli bir şekilde ele almadığı kanısındayım. Özellikle PCE&PSUC ve 3. Enternasyonel’in POUM’a karşı tutumu ve partinin “faşist” bir organizasyon olduğu gerekçesiyle lağvedilmesine yol açan süreç İç Savaş siyasetini anlamak için çok önemlidir. Buna ek olarak, Şenyıldız, kitabında POUM’dan Troçkist bir parti olarak bahseder. Bu kesinlikle yanlış bir tanımdır. POUM hiçbir zaman kendini Troçkist bir parti olarak tanımlamaz, ve özellikle 1934 sonrası Troçki ve Andreu Nin’in arası çok çekişmelidir. Savaşın devrime bir tepki olarak doğduğundan bu yüzden de ancak bir devrimle kazanılabileceğini düşündüğünden ve Komintern’in “Önce savaş kazanılsın sonra devrim yapılır” (Primero ganar la guerra después se hará la revolución) düşüncesine muhalif olduğundan, POUM Stalin yanlısı komünistler tarafından “Troçkist” olarak damgalanır. Biliyoruz ki dönemde Troçkizm faşizm demektir, ve Troçki’nin bir röportajında dediği gibi POUM kesinlikle Troçkist değildir ama İspanya’da Troçkizm’i faşizmle özdeşleştirmeyen tek partidir. (Konuyla iligili okumak isteyenlere Türkçe kaynak olarak önerim Troçki’nin İspanyol Devrimi kitabı. Eğer İspanyolca biliyorsanız Fundación de Andreu Nin web sitesinde de hem POUM hem Nin üzerine çeşitli derlenmiş makalelerini öneririm .) Bunlar dışında kitapta çok fazla tekrar mevcut ve bahsedilen dönemde genel olarak Avrupa&Dünya’da olan gelişmelerle ilgili uzun bölümler var. Bunların böyle bir kitabı okumaya yeltenecek bir okuyucunun zaten bileceğini düşündüğümden kitabı karışıklaştırdığı düşüncesindeyim. Bu bölümlerin kaldırılması ve XX. yüzyıl İspanyol solunun daha detaylı incelenmesi kitabı daha nitelikli bir kaynak yapacaktır.

Devrim ve DirençÖzlem Şenyıldız · Kriter Yayınları · 20172 okunma

·

8 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Sezin