Bir şeyin muhal olduğuna tecrübe değil akıl karar verir. Nitekim “aklen muhal” denirken “tecrübe yoluyla muhal” veya “tecrübeyle zaruri” ya da “hilâfı muhal” gibi bir ifade kullanılamaz. Adeten yani tecrübeyle muhal ifadesindeki “olamazlık” ise gerçek anlamda değildir. Bu ifade, sağladığı bilgi zarûret seviyesine ulaşamayan tecrübeyi yüceltmek adına tabiat âlimlerince kullanılmaktadır.35 Imkân, vâki, vuküu zaruri, vukû bulmayan ve vuküu muhal şeklinde beşli bir düzen silsilesi ortaya koyan Mustafa Sabri, tecrübenin, sadece vâki ve vukû bulmayan kategorilerinde hüküm ifade edebileceğini, vukû bulmayan kategorisinde küllî bir tanımlamaya gidemeyeceğini, diğer üç kategori hakkında ise hüküm verecek kaynağın akıl olduğunu söyleyerek aklın tecrübeye karşı üstünlüğünü ortaya koymaya çalışır. 0, burada tecrübenin kendisini keşfedemediği bir mümkünü muhallik; çokça vâki olan bir şeyi, zarurilik ile nitelemenin yanlış bir tavır olacağını söyler. Buna göre aksi nâdir olmakla birlikte, ateşin yakması zarüret, yılanın asâya dönüşmesi muhal addedilemez.36
3 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.