19. yy başlarından beri Rusya, Osmanlı Devleti'ne hasta adam nazarıyla bakmakta; Avusturya-Macaristan İmparatorluğlu, Balkanlarda hakimiyetini geliştirmeye çalışmakta; Fransa, elde ettiği kapitülasyonlar ile bir çeşit vesayeti düşünmekte; birliğini tamamlayan Almanya da Osmanlı ülkesinde birtakım imtiyazlar elde ederek bu yarışta yer almak hesabı yapmaktaydı. İngiltere ise kendi iktisadi menfaatleri için kimi zaman Osmanlı Devleti'ni destekliyor, kimi zaman da Rusya'ya destek veriyordu. İngiltere böylece Şark siyasetinin merkezinde yer alıyordu. Neticede bu devletlerin doğu politikaları gereği olarak Şark Meselesi uygulamaya konuluyor ve Osmanlı Devleti dağılıyordu. Osmanlı Devleti'nin dağılması ile Şark Meselesi Osmanlı Devleti'nin bir meselesi olmaktan çıkarak uluslararası siyasetin mihrakını teşkil eden bir hüviyete dönüşecektir.*
*ZÜRCHER, Modernleşen Türkiye'nin Tarihi, s. 146.
Sayfa 21 - Berikan yayınları, 1.Baskı, 2008
1 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.