Bildiğiniz üzere dualizm, ister geleneksel dinler olsun, ister tek tanılı dinler olsun en genel anlamıyla, tanrı ile insan veya tanrı ile evren arasındaki bağ ve ilişkiden doğan bir kavram olmuştur. Dinlerin bu dualist yaklaşımı tarih boyunca bir çok filozof tarafından değerlendirilmiş ve çoğu tarafından eleştirilmiştir. Ancak bunların dışında farklı bir adım atarak dualizm'e yeni bir soluk kazandıran düşünürler de yok değil. İşte Bergson, bu dönüşümcü düşüncenin öncü ismidir. Keza yeni dualist söylem Bergsonculuk olarak anılmaktadır artık. Bergson'un dualizminde madde ve yaşam temel iki kriter olarak ortaya çıkmaktadır. Bu iki kavram ile Bergson hem materyalist düşünceden hem de spiritualist düşünceden tamamen ayrılmış, tamamen felsefi alan dahilinde bir görüş ortaya koymuştur. Diğerlerinde olduğu gibi biri diğerinin nedeni, sonucu olmadığı gibi birbirinden bağımsız ikiliklerde değildir. Konuyu beden ve ruh ikiliğinde yani insan niteliğinde ele aldığımızda Bergson, Descartes'ın bahsettiği birbirinden bağımsız iki töz fikrine şiddetle karşı çıkar. Bergson'a göre ruh bilinçtedir. Bilincimiz, hafızamız ruhsal durumumuzu ortaya koyduğu gibi şekillendirir de der. Beden ile olan ilişiğini de bedensel bir varoluş içerisinde var olabildiği için birbirinin enden-sonuç ilişkisi olmadıkları gibi birbirinden ayrı da değillerdir diyerek tüm dualist ve materyalist düşünceleri elemiştir. Ruhu bilinç ve hafızaya bağlayarak geçmiş ile gelecek arasındaki bağı kuran Bergson, yaratma, sürekli oluş hali dolayısıyla insanın tek amacının kendini aşmak, başta sanat olmak üzere bir çok konuda yaratıcı olmak olduğunu söyler. Bu durumda sanatçıları ve düşünürleri özel bir yere koyan Bergson, entüisyonist bir bakış açısının oluş ve yaratma konusunda yegane düşünce şekli olduğunu da açıklar. Çünkü entüisyonist düşüncede mantık ya da itaat değil tamamen insanın varoluşçu trajedisi yatmaktadır der. ve yaratım da bu varoluşçu bilinci (ruhu) ile ortaya çıkabilir ancak. Yerli kitaplar içerisinde, özellikle de düşünürlerin felsefi okuması yapılan yerli kitaplar arasında en iyilerinden biri diyebilirim.

Bergson'da Ruh-Beden İlişkisiLevent Bayraktar · Dergah Yayınları · 20008 okunma

··

77 görüntüleme

Bu yorum görüntülenemiyor

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Uğur De Molinari