Kitap, müzik, film ve seyahat tavsiyelerinin yanı sıra eğitimle ve hayatın geneliyle ilgili birçok tavsiye içeriyor. Aklımda kalan en önemli tavsiyeleri yabancı dili erken yaşta öğrenmek ve bilgiyi ve yarar sağlayacağın insanı kovalamak; ben hep öyle yaptım diyor İlber Hoca. Böyle bilgili ve tecrübeli bir insanın uzun ömrünün sonlarında verdiği öğütlere kesinlikle kulak verilmeli. İkinci okuyuşumda, altını çizmiş olduğum yerlerden aklımda kalan notları maddelerle paylaşayım: EDEBİYAT Ruslardan en iyisi Tolstoy’dur ama Dostoyevski okumadan roman okudum denmez. Balzac, Flaubert’e, Hugo’ya rağmen Rus edebiyatı Fransız edebiyatından iyidir. Moskova ve St. Petersburg (Leningrad) İstanbul ve Ankara’ya benzer ama çok farklılardır. Rusya’da Yareslav kentini gezmeyi öneriyor. Şiirde İran zirvedir. MÜZE Bizde müzeciliğin gelişmemiştir. Büyük bir arkeoloji müzesi gerekiyor, şehir tarihi müzeleri yapılmalı. İran ve Yunanistan müzecilikte iyi, İran Yunanistan’ı geçecek. İran’da müze olmasa bile açık hava müzesi gibi, mutlaka gezilmeli. İran anlaşılmazsa Türkiye anlaşılmaz. İlk hat Tebriz-İsfahan’dır diyor. Kütüphaneler için sırasıyla ABD, Birleşik Krallık ve Kıta Avrupasını övüyor. GEZME Semerkand, Buhara, Roma, Kudüs, Floransa’yı görmeden ölmeyin. Venedik, Napoli, Kahire, İstanbul ve İskenderiye’yi yaşamamış insanların aydınlanması zordur. Çünkü bu şehirler ölümü ve yaşamı, zenginliği ve sefaleti aynı anda gösterir. İslam dünyası hakkında ümidinizi yitirince Bosna’ya gidin. Şık giyim, laiklikle dini hava bir aradadır. Dünyanın merkezi Londra’dır. Akdeniz ülkeleri yaşamalık. Denize kıyısı olmasına rağmen Fransa’yı bir Akdeniz ülkesi saymıyor çünkü denizden hemen sonra dağlar başlar, Frenkler ve Germenler gelir. Şehrin yaşanılası olması için kültürel imkanlara en büyük önemi veriyor. Yunanistan’da yaşam kalitesinin ekonomik sıkıntılara rağmen çok yüksek olduğunu söylüyor. Selanik Osmanlı’nın en batılı kentiydi, kadınlı erkekli sosyal hayat, kafe vardı. Bir yeri ilk defa gezerken mutlaka notlar almak ve fotoğraflar çekmek gerekir. Gezmek emek ister, yorulursun. Ben gezi defteri tutarım, sonradan notlarımı buna çeker fotoğraflar yapıştırırım, gezerken rehber tutun diyor. İran’ı gezmek için çok övüyor. Mısır’da piramitlerin çevresindeki gökdelenler havayı bozmuş ama Ürdün bozulmamış, Araplar iyi koruyor. EĞİTİM Sosyal bilimler eğitiminde İsrail’i çok övüyor, hem Batı hem Doğu eğitimi veriyor diyor. Hocanın Edebiyat Lisesi yapma teklifi varmış, sonradan sosyal bilimler liselerine çevirmişler. İmamhatiplerin az ama iyi olmasını, iki ölü iki diri dil öğretmesi gerektiğini söylüyor. Aydın olmak için 3 şart: dil bilmek, mukayese yeteneği, hukuk bilgisi. İyi eğitim için dört temel alan: matematik, filoloji, spor ve müzik. Çocuklar sanatçı olmayacak olsalar da resim yapmayı ve müzik aleti çalmayı öğrenmeliler. Böylece aynı zamanda gördüğü resimleri, dinlediği müzikleri daha iyi anlar. Dil eğitimi gibi müzik eğitimi de 15’ine kadar olmalıdır. Bu yaştan sonra profesyonel iş olarak yapmak için öğrenilmesi tavsiye edilmez. 12-25 yaş arası temel atma zamanıdır, hem spor yapmalı hem dil öğrenmeli, okumalı. 25-40 arası çalışıp üretirsin, 40-55 arası söz sahibi olursun. Üretkenlik tecrübeyle birleşir ama hafıza zayıflar der. 55’inden sonra üretkenlik ve yaratıcılık çok azalır. Kendini tekrarlama devri başlar. İyi hocaları kendin kovalayacaksın, bulacaksın. Sana farklı dünyalar açan insanlarla birlikte olacaksın. Yanlışa götürseler bile iyidir, düzeltirsin. Boş durmaktan iyidir. Entelektüel, üstüne vazife olmayan işlerle ilgilenen kişidir. Hafıza en önemli şeydir, roman okumak hafızayı geliştirir. Eskiler biliyordu, çocukların hafızası çok kuvvetlidir ve eğitim ezberleyerek olur. Sonradan anlaşılır. Dil öğrenmek için çocuk inciliyle başlanıp normal incile geçilmeli. Böylece sanat parçaları, bazı deyimler de anlaşılabilir. Fransızların kendi tarih kitapları okunabilir. Lisan çalışıyorsan bir sayfayı defalarca okur ezberlersin. Sabahları oku çünkü sabah okuduğun unutulmaz. Eğitim elit, seçkinci olmalıdır. Avrupa herkese her şeyi öğretmeye çalıştığı için düştü. Okullarda öğrencilere harita çizdirilmeli. HAYAT Memleketi sevmiyorsan gideceksin. Torun sevgisi başkadır. Yüzünüzde ifade olsun. Türk yalnız kalamaz ama düşünmek için yalnız olmak gerekir. Kendini geliştirmek için farklı yerlere bakacaksın. Özel hayatla ilgili kimseden tavsiye almayacaksın, dinleyeceksin ama kendi yolunu kendin çizeceksin. Ayrıca tavsiye genel verilmez kişiye özel verilir.

Bir Ömür Nasıl Yaşanır?İlber Ortaylı · Kronik Kitap · 202055,1bin okunma

·

34 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.