Türkiye'den Türkeli'ne varalım. (İsmet Özel)
İsmet Özel Türküm Doğruyum İntikamım Ülkemdir kitabında "niçin İtalya, Patagonya der gibi Türkiye denmiyor da istinye, fasulye dermiş gibi Türkiye deniyor?" diye sual ediyor İsmet Özel sual ederken deniyor/denmiyor şeklinde sual ediyor. Zira biz İstiklal Marşı Derneği olarak zaten memleketimize Türkçe Türkeli diyoruz.
Sualin cevabına varmak için evvela Cumhuriyet'in ilanının hemen akabinde Dahiliye Vekaleti'nin İstanbul'a gönderdiği telgrafa bakabiliriz. Avram Galanti Türklük Meseleleri kitabında Dahiliye vekaletine gönderdiği ve 5 Kanun-i evvel 1923 tarihli İkdam gazetesi ile Yeni mecmuanın 89. sayısında neşredilen bir telgraftan bahseder.
Bu telgrafta hükümetin adının artık Türkiya Büyük Millet Meclisi hükümeti değil Türkiye Cumhuriyeti olduğunu, ülkenin isminin de Türkiya تركيا şeklinde elif'le değil de Türkiye تركيه olarak he ile yazılmasını emrettiğini dile getiriyor. Yani Türkiye ismi resmen Cumhuriyetin ilanından sonra kabul ediliyor. Daha önce çoğunlukla Türkiya deniyordu Hala da Türkiya diyenler var.
Memleketimize ilk defa Haçlı seferleri esnasında Turchia/Türkiya denmiştir. Osmanlı Devletinin resmi lisanında ne İtalyanca telaffuzu esas alan Türkiye kelimesi ne de Fransız tesiri ile oluşmuş Türkiye kelimesi yer alır onlar Türk topraklarına memalik-i Osmaniye derdi. Fakat kapitalizmin temellerinin atıldığı İtalyan site devletleri ile olan ilişkiler ve onların topraklarımızda ki uzantısı olan Cenevizli, Venedikli Galata bankerlerinin telaffuzu esas alarak memleketimize Türkiye demeleri sonucu bu isim bir şekilde benimsenmiş. Yani ülkemizin ismini İtalyanca telaffuz eden Galata bankerleri belirlemiş. Yalnızca Türkiye telaffuzu değil dilimizdeki Londra, Avrupa, İngiltere kelimelerinin telaffuzu İtalyanca'dır. Türkçede İtalyanca olan kelimeler sadece alabora, bandıra, liman, iskele gibi denizcilik sahası ile kayıtlı değildir. Bankacılığın temeli İtalyan devletlerinde atıldı. Ve bizim topraklarımızda İstanbul'da saraya burs veren Galata bankerlerinin ehemmiyet arz eden kısmı Venedik ve Cenevizli idi. Bu sebeple banka, sigorta, borsa, fatura gibi kelimelerde dilimize İtalyancadan geçmiştir. İtalyanca diyoruz ama İtalyanca diye bir dilden ancak 19'ncu Hristiyan arsında bahsedebileceğimizden esasen "Venedikçe", "Floransaca", "Cenevizce"den dilimize geçmiş dememiz lazım.
Türkiye ismi ise Fransızcanın tesiri ile ortaya çıkmıştır. Modernleimenin dili Fransızca ile içli dışlı olan" münevver"ler Türkiya kelimesini Fransızca imlasına (Turquie) benzetme gayesiyle bu kelimeyi تركيه (Türkiye) şeklinde imla esip, söylemeye başladılar.
Sayfa 199Kitabı okudu
·
15 görüntüleme
Ey Türkeli ben uzaktan gelen yorgunum
Dinle beni ben de senin bir öz oğlunum
Enis Behiç, 1922
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.