(Süleyman Paşa) ile (Ali Suâvi Efendi)nin Türk tarihini görüşleri arasın da büyük fark vardır: (Süleyman Paşa)nın nazarında Türklük demek, "kıtaât-ı cihanın her cihetine intişar ve ısâl-i nüfûz-u-iktidar eylemiş bir cemiyyet-i zî satvet" demektir;
yâni Paşa merhum mehaz ittihaz ettiği (de Guignes), (Duruy) ve (Pauther) gibi Avrupa müelliflerinin nokta-i nazarlarına tâbi olarak Türkün dünya tarihindeki rolünü sırf askerî bir hareketten ibaret göstermiş olduğu halde, Efendi Türk tarihini bu askerî manzarasından ziyade medenyet ve kültür bakımından tetkik etmiştir.