Hilmi Yavuz; Fatih Sultan Mehmed’in "Avni" mahlasıyla yazdığı gazellerden birinde Veyis adlı güzel bir oğlanı övdüğünü, gazelin sonunda da "Ey Avni! Talihin yaver gitti ve o sevgili misafirin oldu. Fırsatı kaçırma, zira Veyis bin cana bedeldir." dediğini, Fatih’in bir diğer gazelinde ise Galata’daki bir kilisede görevli papazı öve öve bitiremediğini yazdığında kıyamet kopmuştu.
II. Selim, III. Murad ve III. Mehmed dönemlerinin tarihçisi, divan kâtibi, valisi Gelibolulu Mustafa Ali (ö. 1600); Divân’ında "Zenne rağbet eder mi âkil olan/Tab-ı Ali civâne maildir." (Aklı başında olan, kadına eğilim gösterir mi? Ali'nin yaratılışında delikanlıya yöneliş vardır.) demiş, dönemin eşcinselliğe bakışını en güzel özetleyen eserlerden biri olan "Mevâidün Nefais fi Kavaidil-Mecalis"i (Görgü ve Toplum Kuralları Üzerinde Ziyafet Sofraları) kaleme almıştı.
Lale Devri'nin ünlü şairi Nedim’in lise kitaplarında kesinlikle rastlayamayacağınız şu beyitiyle neşelenelim: "İzn alub cum'a nemâzına deyû mâderden/Bir gün uğrılayalım çerh-i sitem-perverden/Dolaşub iskeleye doğrı nihân yollardan/Gidelim serv-i revânım yürü Sad'âbâde."
Günümüz Türkçesiyle şair, "Annenden cuma namazına gideceğiz diye izin alıp sitemlik felekten bir gün çalalım. Gizli yollardan iskeleye doğru dolaşıp yürü selvi boylu sevgilim, Sadabad'e gidelim." diyor. Nedim’i savunmak için "divan şiiri sembolizminden" dem vuracaklara: "Kadınlar cuma namazına gitmediklerine göre Nedim'in ayartmaya çalıştığı servi boylu, erkek familyasından biri olmalı." deyip yolumuza devam edelim...
📚
(Ayşe Hür)