Ahura Mazda:
Zerdüşt’ün Avesta’daki ulu tanrısı Ahura Mazda, Fars edebiyatında daha çok Ahura Mazda, Hurmuzd, Hurmezd, Ormuzd, Hormuzd ve Hormez şekillerinde geçer. Farsça sözlüklerde bu kelimenin anlamı tanrı ve Müşteri (Jüpiter) gezegeni olarak verilir.Farsçada server-i dânâ, “bilge önder, bilge efendi” anlamıyla da bilinen Ahura Mazda, diğer Aryan tanrılarının tamamını gerçek dışı tanrılar olarak niteleyen Zerdüşt’ün Avesta’daki tanrısı, iyiliklerin ve güzelliklerin yaratıcısıdır. Onun ortaya çıkışıyla birlikte tek tanrıya tapanlara Mezdiyesnâ, “Ahura Mazda’ya inananlar,” birden fazla tanrıya inananlaraysa Dîv- yesnâ, “Ehrimen’e inananlar” adı verilmiştir. Kutsal ölümsüzler ve diğer melekler de onun tarafından yaratılmıştır. Mazde- ist inanışta ve İrano-Aryanlarda tek iyilik tanrısı olup her şeyi bilen ve her şeye gücü yeten Ahura Mazda’nın düşmanıysa bütün kötü güçlerdir.Ahura Mazda Mazdeist inanışta mutlak ve en yüce yaratıcıdır. Egemenliğinde kendisine altı kutsal ölümsüz yardım eder. Ahura Mazda’nın başlarında olduğu bu “yedili grup” birlik içerisinde hareket ederler. Avesta’da 1. Yeşti oluşturan 33 bendlik Hurmuzd Yeşt Ahura Mazda’ya aittir, onun isimlerine ve üstün özelliklerine dair anlatımlara yer verir.Eski Farsçada genellikle “tanrı” anlamındaki Hürmüz ve diğer türevleri birkaç bin yıl sonra Ahura Mazda biçimini almıştır. Avesta’da Ahura ve Brahmanların Eeda’sındaki Asura kelimeleri Sanskritçe ve Avesta dilindeki Ahu sözcüğünden gelmektedir. Hintlilerce Asura büyük tanrılardan birinin adı olarak kabul edilir ve Veda'da Vârûna’nm lakabı olarak geçer.Ahâmeniş hükümdarları büyük tanrıya A (h) ura Mazda adını verirlerdi. Ahura Mazda zamanla Zerdüşt tarafından İranlIların tek tanrısı, yüce tanrı haline getirilmiştir. O en büyük yaratıcı Avesta’da ddtâr, dadhvah, Pehlevi dilindeyse dadâr yani güç ve bilginin bizzat kendisidir, bütün iyiliklerin kaynağıdır. Ahura Mazda hem Zerdüşt öncesi devirler hem de özellikle Zerdüşt’ün peygamberliğinden sonra iyilikler ve doğruluklar evreninin en büyük yaratıcısı olarak kabul edilir. Temizlikler ve iyiliklerin kötülükler ve karanlıklarla yaptığı mü- cadede hep Ehrimen’in karşısında yer almıştır. kaynakça: Avesta, Hurmuzd Yeşt, I, 271-285; M. Boyce, “Ahura Mazda,” Elr, I, 685; V. S. Curtis, Ustûrehâ-yi İranî, s. 9; Dûsthâh, Avesta, II, 936; Îsfehânî, Iran Ez Zerdüşt ..., s. 57; Mu’în, Mezdiyesnâ ve Edeb-i Fârsî, I, 231-235. - (Ardavirafname)
·
14 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.