"yaşlanmaz şair çocuk”Necati Cumalı, 1981 yılında yayımladığı “Bozkırda Bir Atlı”da açık, duru,
sağlam bir dil kullanmıştır. “Dil benim çalgımdır.” (Kabaklı 199: 131) diyen
Necati Cumalı, şiirlerinde, Kaplan’ın (2005: 192) duygu ve düşüncenin aynası
olarak tanımladığı dili, bir heykeltıraşın taşları özenle yontması gibi titizlikle
işlemiştir. Cumalı, ortak dili özenli bir şekilde kullanarak ve ona damgasını
vurarak üslubunu meydana getirmiştir.
Bu çalışmada incelenen yetmiş altı şiirde, Cumalı’nın yalın, gösterişsiz,
sade bir dil kullandığı, toplumsal sorunları işlediği şiirlerinde ise üslubunu
sertleştirdiği görülmüştür. Şiirlerinde günlük konuşma dilinden seçtiği basit
kelimeleri kullanmıştır. Cumalı, şiirlerinde daha çok tabiat konusunu işlerken,
toplumsal sorunlara ve gündelik hayatla ilgili gözlemlerine de değinmiş; aşk,
yalnızlık, geçmişe özlem konularını da işlemiştir. Cumalı, gezip gördüğü yerleri ve dostlarını da şiirlerinde belirtmiştir. Şair, ahengi aliterasyon ve asonans
ile sağlamış, kafiye ve vezne ise önem vermemiştir. Sadece sekiz şiirinde hece
veznini kullanan şair (7’li hece vezni ile yazılanlar: Aldı Tahir; Yusuf; Gözler;
Ürgüp’te; Ağustos Üzümleri; Daha Ne Kadar; Ihlamur - 11’li hece vezni ile
yazılanlar: İstasyon) diğer şiirlerinde serbest vezni kullanmıştır.
“Bozkırda Bir Atlı” şiir kitabından, pastoral şiir türünün örneklerini muhteva etmesi, deyimlerin, sanatların çok kullanılması ve anlaşılabilir kelimelerin
bolluğu açısından Türkçe derslerinde öğrencilere örnekler sunma konusunda
yararlanılabilir.
Yaşar Kemal’in deyişiyle “yaşlanmaz şair çocuk” olan Ahmet Necati Cumalı, edebiyatımızda unutulmaz bir şair olarak her zaman hatırlanacak ve şiirleriyle sevilmeye devam edecektir.
*NECATİ CUMALI’NIN “BOZKIRDA BİR ATLI”
ŞİİR KİTABININ
DİL VE ÜSLUBU ÜZERİNE
Mehmet ALVER*