Dünya hayatı dediğimiz bu yaşamın geçiciliği, faniliği, hatta 'ölünce uyanacağımız rüya' olduğu tartışmaya değmeyecek kadar aşikardır. Rüyalar gördüğümüz haliyle gerçektir; hayallerimiz ise bizim birikimlerimize dair tasavvurumuz ve bilinçaltına dayalı "kurgularımızdır". Hatta kelimesine ve bilgisine sahip olmadığımız şeyi hayal bile edemeyiz. Hayaller sınırsızdır sanırız. Gayet sınırlıdır! Kelime dağarcığımız ve kelimelerle sahip olduğumuz bilgi kadardır. "A'mak-ı Hayal" de yazarının 'derinliği' kadardır. Mitoloji, felsefe, tasavvuf ve dinler tarihi konusunda takdire layık birikime şahid oluyoruz. Eserdeki rüya ve hayal dünyasına değinmeden diğer taraftan da bilmemiz gerekir ki, rüya ve hayallerin muhtevasına baktığımızda bir yönüyle de ( %50) dünyalıdır. Bu dualite eserin hem iskeletine hem de temel mantığı ve felsefesine sirayet etmiştir. İskeletten kastım eserin hikaye ve roman özelliğine sahip olmasıdır. Yayıncılar roman olarak sunmuş, yazar kendisi ise hikaye demiş fakat parantez açmış (Acaba hikâye mi?) notunu düşmüştür. Bir okur olarak ben de bu ikilem arasında kaldım. Roman hacminde ve nispeten de özelliğinde olmasına rağmen hikaye unsurları daha fazladır. Fakat, ben yazarın zahmetine ve böyle bir denemesine teşekkür olsun diye eseri 'didaktik-felsefi roman' olarak nitelendirdim. Ayrıca, tarihi sürece bakıldığında hikayeden modern hikayeye veya romana geçiş sürecini dikkate alarak subjektif yorumlarımıza mümkün derece objektiflik kazandırabiliriz. Eserin temel mantığındaki dualite ise şöyledir: bir ve iki, bir ve çok, var ve yok, çirkin ve güzel, hayr ve şer, iman ve küfür... Tasavvufi yönüne ise vahdet-i vücud anlayışı hakimdir. Çok'u görürüz fakat bir'in yansımasıdır. Yok olmanın hikmeti var'a ulaşma arzusudur. Bunun gibi... Eserde sansasyonel ve yeni bir şey yoktur aslında. Önemli olan bunların edebiyata aktarılması ve didaktik özellik kazandırılmış olmasıdır. Beklentiniz yüksek olmasın derim ama buna rağmen derin felsefi/tasavvvufi sorgulama imkanı sunduğu da inkar edilemez. Bu eserin daha modern, daha ciddi versiyonu yazılsa, edebiyatımızda kendine, hiç şüphesiz müstesna yer edinir. Okurken hikayelerin sonuna odaklı olmanızı tavsiye ediyorum ve burada bitiriyorum.

A’mâk-ı HayalFilibeli Ahmed Hilmi · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 202116,7bin okunma

··

208 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Ferman Mamedov