Peter Frankopan eserine "İpekyolu" adını uygun görmüş fakat, burada anlatılan ipekyolundan çok dünya tarihinin son 2500 yılı analiz edilmiş. Peki, "bu eser kendine Dünya Tarihi dedirtmeyi hak ediyor mu?" derseniz, hak ettiğini söyleyemeyiz. Zira, Ponting'in "Dünya Tarihi" ile kıyaslayacak olursak, onun yanında bu eser son derece kısa ve yüzeysel kalır. Öte yandan Frankopan'ın bu eserinde İpekyolu'nu da enine boyuna analiz ettiğini, İpekyolu ile ilgili yeni keşiflerde bulunduğunu, bu kadim yolun tam bir röntgenini çektiğini de ifade edemeyiz. Anlaşılan Frankopan günümüz medeniyetinin filizlendiği İpekyolu güzergahı ve tabi dolayısıyla da dünya tarihi ile ilgili bilinen bütün kaynakları okumuş ve buradan edindiği engin bilgi ve birikimin boşa gitmesini istemediğinden bu eseri yazmış olmalı. Yazarın en azından İpekyolu'nun bir kısmını yürüdüğünü düşünerek almıştım bu hacimli eseri ama maalelesef bu konuda hayal kırıklığına uğradım. Zira eser gözleme değil, kaynaklara dayanılarak, masa başında yazılmış. Dikkatimi çeken bir başka konu ise, eserin son 200 sayfası, Afganistan ile İran'ın son 150 yılda yarı sömürge durumuna düşürülmesinin arka planına ayrıldığı halde, adı geçen ülkelerle aynı süreçlere maruz kalan Türkiye'nin sömürgeleştirilmesine neredeyse hiç değinilmemiş olmasıdır. Örneğin yazar eserinde "İngiltere, Rusya, Amerika ve Çin bu ülkenin kaynaklarına el koymak ve avuçlarında tutabilmek için İran'a o kadar büyük kaynaklar aktardılar ki, şayet bu kaynaklar ülke kalkınmasında kullanılsaydı, İran dünyanın sayılı zenginlerinden biri olurdu ama böyle olmadı, zira iki yüz yıldır bu ülkeye akan paralar şah ve onun çevresindeki bin aile arasında paylaşıldı." diyor. Evet, sarayın gösteriş ve israfına para yetiştirmek için alınan borçlar Osmanlı'yı çöküşe ve yıkıma sürüklemişti. Onun yerini alan Türkiye Cumhuriyet'inin işbirlikçi politikacıların son yetmiş yılda aldığı ve tamamen kendi dar çevreleri arasında mafya kurallarına göre paylaşılan borçlar Osmanlı'nın borçlarından bile daha yüksek ve yine çöküşün eşiğinde olmamıza rağmen eserde buna üstünkörü yer verilmiş. Daha doğrusu yer verilşmemiş mi yoksa Türkiye yayın hakkını alan yayınevi, "kitabı bombadan bile daha tehlikeli" bulduğunu canlı yayında beyan eden saray muktedirinden çekindiği için, eserin bu bölümünü sansürlemiş mi? Doğrusu çok merak ettim. Benim gibi sürekli tarih ve inceleme araştırma kitapları okuyorsanız bu kitap size biraz tekrar gibi gelebilir fakat yine de her açıdan sıkılmadan ve zevkle okunabilecek, oldukça faydalı bir eser. Okuyarak kalın.

İpek YoluPeter Frankopan · Pegasus Yayınları · 201855 okunma

·

178 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.