On dokuzuncu yüzyılın önemli düşünürlerinden Max Scheler, "Hınç" isimli eserinde şöyle bir çözümlemede bulunuyor; "Aşırı alınganlık, genelde intikam hırsıyla dolu bir karakter belirtisidir." Bu değerlendirmeyi, Halid Ziya'nın eşsiz eseri olan Mai ve Siyah'ı böylesine önemli kılan Ahmed Cemil -ana karakter-'e daha uygun bir tanımlama yapamayacak olduğumdan uygun gördüm. Bütün olay örgüsü temelde Ahmed Cemil karakteri üzerinden ilerliyor. Onun yayım hayatındaki amansız hayalleri, bir türlü ardında durabilecek cesareti gösteremediği için avuçlarından süzülüp giderken öylece satırlarda onunla birlikte düşüyorsunuz boşluklara. Bir nehrin durmaksızın akıp gitmesi gibi Ahmet Cemil de hiç dinlenmeden hayallerini kovalıyor. Halid Ziya'nın edebî kimliği, zihnimde bu eserle değil, bu karakterle kaderini belirledi. Ahmed Cemil ilk andan beri dostum oldu. Yalnız herhangi bir kıyaslamada bulunmak istemesem de -ki yetkili merci de değilim- yine de bu fikrimi burada da belirtmezsem içimde kalır. Eserin özellikle son bölümlerine geldikçe bende Jack London'ın Martin Eden yapıtını düşünmeden edemedim. Elbette birebir değil fakat -kendimce- paralellik gösteren epey kısım oldu. Kimi edebiyatçılar Halid Ziya'nın Ahmed Cemil karakteri üzerinden Servetifünûn'daki genç yazarların bir tahlilini yapmış bulunduğunu söylüyor. Halid Ziya da kitaba dair kendi cümlelerinde ülkesinin gençlerini ve onların buhranlarını kaleme alarak bu karakteri oluşturduğunu söylemiş. Fakat eserin en sevdiğim, Ahmed Cemil'i en güzel özetleyen kısacık yorumu Orhan Burian'a aitti. Şöyle diyor; "Ahmed Cemil, çocukluğundan beri kurduğu hayallerine, bastığı toprak üstünde yer arayan insandır."

Mai ve SiyahHalid Ziya Uşaklıgil · Kaldırım Yayınları · 201626,9bin okunma

·

7 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Yaren